Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 07-02-2017

Peperlap, Peperloog, Peperwater

betekenis & definitie

Omdat jenever zoveel op water lijkt, is voor sommige kasteleins de verleiding groot om er wat water bij te doen. Zo gaan er meer borreltjes uit de fles, en stijgen de inkomsten. Om deze verdunning te maskeren, grepen de kasteleins van Noord en Zuid vroeger naar hetzelfde middeltje: peper. Door wat peper aan de verdunde jenever toe te voegen, bleef de scherpe smaak behouden. Maar klanten zijn ook niet gek, en een en ander leverde een aantal borrel namen op voor slechte ofwel verdunde jenever. De oudste van het bovenstaande drietal is peperloog.

Dit woord werd in 1873 in Vlaanderen opgetekend als schimpwoord voor vervalste jenever. Een West-Vlaams dialect woordenboek geeft als voorbeeld-zin: 'Die "peperlooge" die ze gedronken hadden, zat in hunnen kop.' Ook peperwater werd in Vlaanderen gesignaleerd, in 1904. In Noord-Drenthe is nog onlangs de borrel- naam peperlap gehoord. Dit naar de lap die malafide kasteleins in de jenever hangen om hun ingreep te verdoezelen. Het Woordenboek van de Drentse dialecten geeft als voorbeeld-zin: 'Op de Zuudloarder maark [markt] schunken ze peperlap.' Het Frans kent een aantal termen met betrekking tot drankgebruik op basis van poivre 'peper', maar daarbij lijkt slechts de pittigheid van sterke drank, niet het knoeien met peper, een rol te spelen: poivrer 'dronken voeren', poivrot 'dronkelap', poivrade 'drankzucht, dronkenschap' enzovoort. Bij poivre in de betekenissen 'eau-de-vie, dronkelap' wordt bovendien verband gelegd met het verouderde poipre 'purper', waarmee gedoeld wordt op de gelaatskleur van de drinker.

< >