bestanddeel van kinine
Tegen koorts en malaria kenden de Inca's in Peru twee remedies: de quina, dat in het Quechua 'schors' betekent, en de quina-quina, de 'schors der schorsen', van dezelfde boomsoort maar dan extra geneeskrachtig. Dit medicijn werd tijdenlang voor de Spaanse conquistadores geheim gehouden, tot een inlander het in 1638 gebruikte om gravin Anna del Chinchón, gemalin van de onderkoning van Peru, van malaria te genezen.
Bij haar terugkeer in 1640 nam de gravin een grote partij bast mee naar het Spaanse hof en van daar vond de bast zijn weg naar de rest van Europa.
In Frankrijk stond het nieuwe medicijn eerst bekend als poudre de la comtesse en later, toen de jezuïeten er goud aan verdienden, als poudre des jésuites. Uiteindelijk sprak men, in navolging van de Inca's, in Spanje van quinina, in Frankrijk van quinquine en in Nederland van kinine (voorheen 'quinine' of 'chinine' gespeld).
Het belangrijke werk van de comtesse werd niet vergeten. Toen Linnaeus in 1742 zijn Genera Plantarum samenstelde, noemde hij het Peruaanse bomengeslacht naar Anna del Chinchón Cinchona - zonder de h dus, iets dat latere wetenschappers tevergeefs probeerden te herstellen. Er ontstonden tientallen afleidingen, waaronder het scheikundige cinchonine, voor 'een der kina-basen', en cinchonidine: een der alkaloïden in de kinabast. Bijwerkingen van een behandeling met kinine, zoals oorsuizen en duizeligheid, noemde men cinchonisme.
Jammer voor Linnaeus, maar in 1941 toonde een zekere A.W. Haggis aan dat Anna del Chinch—n in feite niets met de ontdekking van kinine te maken had. Zij zou nooit aan malaria hebben geleden en bovendien stierf ze al direct bij aankomst in de Spaanse havenstad Cartagena. Haggis gaat er bovendien van uit dat de genezende kracht van quina en quina-quina helemaal niet bij de Inca's bekend was. Jezuïeten in Lima waren er vanaf 1630 van op de hoogte, maar wie het ontdekte, en hoe het voor het eerst in Europa terechtkwam - het zal waarschijnlijk nooit worden achterhaald.
