Woordenboek van Eufemismen

Marc de Coster (2004)

Gepubliceerd op 17-08-2018

laan: de - uit sturen

betekenis & definitie

Ontslaan (meestal na incompetentie of het begaan van zware fouten). Wellicht is de ‘laan’ hier gewoon de straat waar het bedrijf gevestigd is. De uitdrukking klinkt minder hard dan ‘afdanken’ of ‘op de straat zetten’, hoewel dit laatste eerder van toepassing is bij een reorganisatie*. Mogelijk was het gebruik van het woord ‘straat’ een beetje te direct en koos men daarom voor het chiquere ‘laan’. De uitdrukking is wellicht pas in het begin van de twintigste eeuw in zwang gekomen.

Stoett geeft o.a. een vindplaats uit ‘Het Volk’ van 3 maart 1914. Het WNT citeert E. V. Stuwe in deN. Gids (zonder jaartal). Een verouderde variant is ‘de pijp uit gaan’(weggestuurd worden, volgens het woordenboek). In de achttiende eeuw gebruikte men de uitdrukking ‘iemand om een wandelingetje zenden’. Ietwat onbeleefder was ‘iemand het ronde gat wijzen’. Waar dit ronde gat op sloeg is niet meteen duidelijk. Het gat van de deur lijkt weinig aannemelijk.

In de minder ‘hervormde’ Oekraïne was de rijkdom van premier Lazarenko zo opzichtig dat president Kuchma hem in 1997 de laan uitstuurde, en ook de oude Sovjet-Unie hield het midden tussen een roofstaat en een gangstereconomie.

HP/De Tijd, 10-09-99

Als ze niet presteren wat van hen verlangd wordt, gaan ze de laan uit.

De Standaard, 28-09-99

Zes weken later werd de minister van Binnenlandse Zaken zelf door de koning de laan uitgestuurd.

NRC Handelsblad, 03-12-99