Internationale organisatie, gesticht in 1865, voor ‘de uitbreiding van het Koninkrijk Gods op aarde’.
Op 22 december 1888 begon het Leger des Heils zijn werk in Zeeland te Vlissingen. Toen in dat jaar in Middelburg het gerucht de ronde deed dat ook daar een korps zou worden gevestigd, stelde ds. → Klaarhamer van de Nederduitsch Gereformeerde Kerk aan zijn kerkeraad voor, de kerkeraden van verwante kerken bijeen te roepen. Dit waren de Christelijk Gereformeerde Gemeente (St.Pieterstraat), de Christelijk Gereformeerde Kerk (Lange Delft) en de Gereformeerde Gemeenten (Segeerstraat). Met hen wilde Klaarhamer overleggen hoe men het doeltreffendst het Leger kon bestrijden, daar het ‘vergiftigde spijs’ bracht. De animo bij de drie kerken was maar matig maar zij stuurden vertegenwoordigers naar de vergadering van 27 september 1888. Tijdens de vergadering werd de veronderstelling geopperd dat het Leger des Heils vooral de gereformeerde kerken wilde dwarsbomen.
Men vatte dit echter op als een ‘kastijding des Heren’ omdat men erkende dat het Leger zich op terreinen van het maatschappelijk werk bewoog die door hen verwaarloosd werden, o.a. het reklasseringswerk. Men hekelde ‘de dwaze omhaal waarmede de oefeningen van dit leger gewoonlijk gepaard gaan’.
Toch wilde men ook weer niet ontkennen dat er ‘een minimum waarheid in zijn optreden wordt gevonden’. Vooral de bekering waarmee het Leger werkt lag de broeders niet. Eigenlijk wist men niet wat te doen. Wanneer de bekering oprecht is - zo werd er geoordeeld - zal men wel spoedig genoeg krijgen van ‘de laffe spijs’ die daar geboden wordt en zullen de bekeerden zich wel wenden tot een kerk waar ‘vastere spijs’ te vinden is. Deze vergadering is kenmerkend voor de wijze waarop het Leger des Heils, toen het in ons land kwam, door een groot deel van protestants kerkelijk Nederland werd gezien. Maar ondanks deze bezwaren heeft het zich een vaste plaats in Middelburg veroverd en hoe zijn werk hier gewaardeerd wordt bleek, toen het vijftigjarig bestaan gevierd werd. Die waardering heeft het verdiend door het onbaatzuchtige werk aan hen die aan de uiterste rand van de maatschappij staan.
Zoals algemeen bekend is het Leger des Heils van Engelse oorsprong en voortgekomen uit de kerk der methodisten, waarvan William Booth zich in 1865 losmaakte. De naam ‘Salvation Army’ ontstond in 1878. ‘Een christen moet een strijder zijn’, werd steeds meer de leus van Booth en zijn vrouw, waardoor het Leger des Heils als een militaire macht werd georganiseerd, met alle rangen van soldaat tot generaal.
Is het Leger een kerkgenootschap? Zelf zal het deze naam vermijden, vooral ook om meer beweeglijkheid te kunnen behouden. Juridisch staat het bij de overheid wel als zodanig bekend. Sacramenten kent men hier niet, wèl bepaalde ceremoniën, zoals het opdragen van kinderen en de huwelijksbevestiging.
Na Vlissingen en Middelburg volgden in Zeeland nog vestigingen te Yerseke (1889), Goes (1892) en Terneuzen (1896). In Zierikzee is men in 1908 begonnen, maar na enige jaren werd het werk hier stilgelegd, tot het korps in 1932 weer werd opgericht.
LITERATUUR
Impeta, Kaart van Kerkelijk Nederland.
