(Breda 1559-Leiden 1631). luitenant-admiraal en diplomaat, onechte zoon van Willem van Oranje en Eva Elinx. een burgerdochter uit Breda: huwde met Anna van Merode. weduwe van de Engelse kolonel Morgan.
Na de Leidse academie groeide hij op te Antwerpen in het gezin van Willem van Oranje: als vaandrig onder kolonel graaf van Laval beleefde hij de Franse Furie bij de aanslag op Antwerpen in 1 583; nam eveneens deel aan de mislukte aanslag van Hohenlohe op Den Bosch in 1585 (19 januari); de versterking tan de Zeeuwse vloot en de veiligheid van de Vlaamse en Zeeuwse kust.,alsmede de versterking van Vlissingen hadden zijn grootste aandacht: hij onderschepte de gevaarlijke plannen van Farnese en dank zij hem mislukte een aanval van Vlaamse schepen op Engeland; in 1590 bezette hij met zijn broer Maurits van Nassau het kasteel van Breda; vertrok vervolgens in gezelschap van Johan van Oldenbarnevelt naar Frankrijk om aan koning Hendrik IV militaire en financiële steun te vragen, ging om dezelfde reden eveneens naar Engeland; nam deel aan de strijd in Duinkerken en aan de beroemde Slag bij Nieuwpoort en bij de verdediging van Oostende; dankzij Justinus bleef overste Spinola van de Spaanse troepen opgesloten in de sluis.
In 1601 nam hij ontslag uit de dienst en ging op het Princenhof te Leiden wonen; na de dood van Heraugier werd hij aangesteld als gouverneur van Breda, versterkte als zodanig de wallen en muren van Breda en bouwde op het Kasteelplein het Hofhuis; hij bleef gouverneur eerst onder het heerschap van zijn oudere (half)broer prins PhilipWillem en later onder zijn (half)broer Maurits: in 1624 begon de belegering van Breda: na het overlijden van Maurits in 1625 gaf de stad zich in 1626 over op aandringen van Frederik-Hendrik; na een beleg van elf maanden volgde de capitulatie op 11 juli 1626. Door zijn moedig gedrag had Justinus van Nassau zoveel respect afgedwongen bij de Spanjaarden dat hem werd toegestaan aan het hoofd van zijn troepen de stad te verlaten. Hiervan hangt een afbeelding gemaakt door Velasques in het Prado te Madrid, genaamd: Las Lanzas. Een portret van Justinus van een anoniem schilder is te bezichtigen in het Rijksmuseum te Amsterdam.
In Leiden bevindt zich zijn grafzerk in de Hooglandse kerk met beeltenis van Justinus van Nassau en echtgenote.
Bron: Nationaal Biografisch Woordenboek, Deel VIII.
