Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

BRABANTS LANDSCHAP

betekenis & definitie

officiële naam: Stichting Het Noordbrabants Landschap, opgericht op 22 januari 1932, gevestigd, statutair te ’s-Hertogenbosch, kantoorhoudende te Helvoirt, v.a. sept. 1984 op Wargashuyse tussen Helvoirt en Vught. Het doel is het bevorderen van het behoud van natuur- en landschapsschoon in de provincie Noord-Brabant.

Nadat in 1906 de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland was opgericht, stimuleerde deze vereniging in alle provincies het oprichten van zusterorganisaties in de vorm van provinciale „Landschappen”. Gedurende de eerste decennia van haar bestaan hield de stichting zich bezig met het adviseren van gemeentebesturen, waterschappen en particulieren bij de aanleg van beplantingen zoals op dorpspleinen, bij kerken en gemeentehuizen. Zij bracht de molenrestauratie op gang en droeg bij aan het uitdragen van de natuurbeschermingsgedachte door het houden van tentoonstellingen en lezingen, het organiseren van excursies en fotowedstrijden en het verspreiden van brochures.

Bij gebrek aan geldmiddelen kwam men er niet toe om natuurgebied door aankoop voor de toekomst te bewaren. Pas in 1960 verwierf de stichting haar eerste bezit, dat met steun van de rijks- en provinciale overheid kon uitgroeien tot plm. 6700 hectaren in 1984.

Door deze groei in eigendom veranderde de aard van de werkzaamheden aanzienlijk: de verworven natuurgebieden moeten beheerd worden.

Ook het aantal contribuanten, dat Brabants Landschap steunt, is belangrijk gegroeid: in 1962 ca 560, in 1982 ruim 11.000.

Voorlichting geschiedt door middel van een tijdschrift, het ..Mededelingenblad”, dat drie keer per jaar aan alle contribuanten wordt toegezonden.

In 1980 werd een begin gemaakt met het ontwikkelen van activiteiten in een nieuwe tak van natuurbehoud: het beheer van kleine landschapselementen. Het onderhoud van knotwilgen, hakhoutbosjes, houtwallen e.d. is sinds vele jaren een zaak waar de eigenaren zelf meestal niet meer aan toekomen. Tegenwoordig leveren vrijwilligersgroepen hierin een belangrijke bijdrage. De coördinator bij Brabants Landschap houdt zich hoofdzakelijk bezig met de begeleiding van de bestaande vrijwilligersgroepen en het stimuleren om zoveel mogelijk nieuwe groepen aan de slag te krijgen. Ook zijn bij verscheidene gemeenten goede contacten gelegd. De Stichting is vertegenwoordigd in de Brabantse Milieufederatie en de Brabantse Kastelen Stichting.

Bezittingen:

Het bezit/beheer komt op circa 7000 ha, t.w.

1. Braakhuizensche Heide, 136 ha, gem.Geldrop en Mierlo;
2. Brestbosch-Sassenkamp, 127 ha, gem.Boxmeer en Wanroy;
3. Dal van de Beerze, Spekdonken, Molenbroek, 156 ha, gem.Oost-West- en Middelbeers;
4. Dommeldal. 134 ha, gebied begrensd door Vught en Eindhoven;
5. Groote Slink, Bunthorst en Sijp, 554 ha, gem.Oploo, Gemert;
6. Herbertusbossen-Lange Bleek, 577 ha, gem.Heeze, Someren;
7. Hugterheide, 230 ha, Sterksel, gem.Maarheeze;
8. Kanunnikensven, 8 ha, gem.Eindhoven;
9. Mattemburgh, 480 ha. gem.Woensdrecht;
10.Mortelen, 699 ha, gem.Oirschot, Best;
11. Nemerlaer. 122 ha, gcm.Oisterwijk en Haaren;
12. Ooyevaarsnest, Regte Heide, Riels Hoefke, Riels Laag, 509 ha; gem.AIphen en Riek Goirle;
13. Oude Hondsberg, Ter Braakloop, Galgeven, 356 ha. gem.Oisterwijk en Moergestel:
14.Pannenhoef, 503 ha, gem.Rijsbergen;
15.Pompveld, 148 ha, gem.Aalburg c.a.;
16. Rovertse Heide, 460 ha, gem.Hilvarenbeek;
17. Ruweeuwsels, Mortelven, 22 ha. gem.Lieshout;
18. Tongelaer, 249 ha; gem.Mill, Gassel en Beers;
19. Valkenshorst, 512 ha, gem.Aalst-Waalre, Valkenswaard;
20. Venrode, Eikenhorst, 125 ha, gem.Boxtel, Sint-Michielsgestel;
21. Zegenwerp, Dommeldal, 47 ha, gem.Sint-Michielsgestel;
22. Zoomland, 307 ha, gem.Bergen op Zoom;
23. Blauwe Kamer, 34 ha, Ulvenhout;
24. Wargashuyse, 45 ha, Vught.

Bron: Handboek, uitgave stichting het Noordbrabants Landschap.