I.
in Noord-Brabant, in het bezit van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten (VBN) of in beheer van Staatsbosbeheer (SBB).
Baardwijkse Overlaat. 47 ha groot, gelegen in de gemeenten Waalwijk. Drunen en Loon op Zand ten o. van het Drongelense afwateringskanaal, met daarin het Nieuwe Wiel. een doorbraakkolk van de Maas. Belangrijk rustgebied voor vogels. (VBN) Boswachterij St. Anthoni.v. 820 ha groot, gelegen in de gemeenten Oploo, St. Anthonis en Ledeacker; grove den en andere naaldbossoorten; het omvat: de Peel ven met heide (15 ha), een veenplas omgeven door heide, waar de grutto, wulp, tureluur en kievit broeden; de Ullingse Bergen (1 38 ha), mooi open heideterrein en stuifzandgebied met veel jeneverbes. Kempische heideschapen grazen hier en de nachtzwaluw, de korhoen en de wulp gebruiken dit gebied als broedplaats: de Visdel (20 ha) bestaat uit broekbossen en graslanden.(SBB)
Boswachterij Chaam: 1300 ha groot, gelegen in de gemeenten Nieuw-Ginneken. Gilze en Rijen en Chaam: overwegend naaldbos van verschillende leeftijden: de Alphense Bergen zijn echter naaldbossen op stuifzand; in dit gebied liggen de jeugdherberg Het Putven. het dagrecreatieterrein de Grote Weide en het kampeerterrein Buitenlust. (SBB)
Boswachterij Dorst. 1022 ha groot, gelegen in de gemeenten Oosterhout en Gilze en Rijen; bevat naaldbos, leemkuilen en natuurbad, het Hultense Bos is een jonge herbebossing; de Leemputten zijn broekbosjes, heideveldjes en eiken- en berkenbosjes. met als vegetatie maanvaren en vleugeltjesbloem. (SBB)
Boswachterij de Kempen: 1086 ha groot, gelegen in de gemeenten Bladel en Netersel, Hoogeloon. Hapert en Casteren en Eersel; jong ontginningsbos van naaldhoutsoorten met de volgende natuurreservaten: de Hapertse Heide (66 ha) vormt één geheel met de Cartierheide en de Goorloop (41 ha): interessant gagel- en wilgenbos. (SBB)
Boswachterij Nistelrode: 280 ha groot, gelegen in de gemeente Nistelrode; naaldbos met cultuurlandenclaves. (SBB)
Cartierheide: 154 ha groot, in de gemeenten Hoogeloon. Hapert en Casteren ten w. van de weg Eersel-Witrijt. In 1932 geschonken en later uitgebreid. Ongerept heidelandschap met vennen en de beginloop van de Beerze. Rond de vennen treft men veel beenbreek aan. (VBN)
Dijken West Brabant: 3 ha groot in de gemeente Steenbergen ten o. van De Heen en ten z. van de Roosendaalse en Steenbergse Vliet. Aan de zuidzijde van de dijk bevinden zich knotwilgen, waar veel vogels een broedplaats vinden. (VBN) Gansoyense Uiterwaard: 27 ha groot in de gemeente Waalwijk aan de z. oever van de Bergse Maas tegenover Drongelen, tussen de uitmondingen van de haven van Waalwijk en het Drongelense kanaal. Drassig land, pleisterplaats voor weide- en watervogels. (VBN)
De Hogt: omvat 7 ha in de gemeente Waalre, 1 km ten n. van Waalre en ten o. van de Langedijk en de Dommel. Aangekocht in 1929. (VBN)
Huis ter Heide: 633 ha groot, ligt in de gemeente Loon op Zand ten n. van Tilburg, bestaande uit naaldbossen met landbouwgronden eromheen, daarin twee vennen: het Leikeven en het Plakkeven. (VBN)
Kampina: een 1113 ha groot heide- en bosgebied, gelegen tussen Boxtel, Oisterwijk en Haaren. ten w. van Lennisheuvel en ten n. van De Logt, nabij het vennengebied van Oisterwijk. Hel geeft een compleet overzicht van alle Brabantse landschappen te zien, stuifzand, vennetjes, vochtige maar ook hoge droge heide, het beekdal van de Beerze, benevens kleine weilanden, hooggelegen akkers en houtwallen. In 1929 door Natuurmonumenten aangekocht en verder uitgebreid. De vegetatie is zeldzaam; hoogveenvorming, veenmos met zonnedauw, lavendelheide, veenbes, beenbreek; dopheidevelden met klokjesgentiaan. Het stroomdal van de Beerze bevat hoge populieren, elzenbroek met hop en bitterzoet, gagel, blauwgraslanden met zeggesoorten; langs de oevers mocraskruid. engelwortel, valeriaan, koninginnekruid. de grote pimpernel enz. Wat de vogels betreft komen hier de blauwborst, zwartkop en sprinkhaanrietzanger voor en broeden er de grutto, de korhoen en de wulp op de heide en langs de vennen. Sinds 1979 beschikt men over een kudde van 200 schapen (zonder schaapherder), die er voor zorgt dat de heide in goede conditie blijft. (VBN)
Lange Maten en Wallstein: 234 ha groot, gelegen in de gemeente Zundert ten n. van Achtmaal en ten vv. van Zundert. Bos- en heidegebied rondom een oud landhuis (dat niet tot het bezit van natuurmonumenten behoort), het heidegedeelte is niet toegankelijk in verband met een vrij rondlopende kudde schapen. Het sluit aan bij de Oude Buisse Heide en bestaat uit loof- en naaldbos en eikehakhout. Door de rust en variatie aan biotopen is de fauna zeer uitgebreid.
Leenderbos: 1612 ha groot, gelegen in de gemeente Valkenswaard: overwegend naaldbos; bestaat uIT de Klaterpeel (77 ha) met de natuurreservaten de Don en met stuif ruggen (8 ha, een heideplas met pijpestrootjes). de Grote Heide (190 ha), typische vennen en stuifzand (bestond oorspronkelijk uit vier kleine reservaten n.l. het Biesven, het Kleine Kraaiven, 't Grote Kraaiven en de Klotvennen, de Hasselvennen (43 ha), het Klein Hasselven (5 ha), het Hoefven en Klotterven (3 ha), het Langeveld (15 ha), waar de zwarte stern en tureluur broeden, de Galgberg (5 ha), het Zwartbroek (4 ha) en de Molenheide. (SBB)
Het Liesbos: 225 ha groot, gelegen in de gemeenten Breda en Prinsenbeek; Nederlands grootste en mooiste eikenbos, even ten westen van Breda gelegen bij Prinsenbeek; bestaat uit de complexen Liesbos (200 ha) en de Hoeve bij het Liesbos (25 ha). Het is eeuwenlang koninklijk bezit geweest. Willem I, maar vooral prins Hendrik, de echtgenoot van koningin Wilhelmina, kwam hier vaak om te jagen; sedert 1899 is het eigendom van het Staatsbosbeheer. In het jaar 1824 begon men met het planten van jonge inlandse eiken (10.000 per ha); honderden bomen begaven het door gebrek aan licht; na 15 jaar is men begonnen met het uitdunnen met als resultaat dat er in 1860 nog 2.500 bomen over waren, die een lengte van +/10 meter hadden bereikt; in 1900 waren dat er nog enkele honderden. Nadat de bomen een lengte van 25 à 30 meter bereikt hadden in 1940, groeiden zij nu nog voornamelijk in de breedte; in 1986 verdwenen de laatste reuzen door kapping en werden geveild; iedere boom levert ruim drie kubieke meter eerste klas hout. Duizenden jonge exemplaren zijn daarna weer geplant. (SBB)
Loonse en Drunense duinen: 1521 ha groot, gelegen in de gemeenten Drunen. Helvoirt, Loon op Zand en Udenhout. ten n. van Loon op Zand en ten z. van Waalwijk en Drunen. Het westelijk deel bestaat grotendeels uit naaldhout, het oostelijk deel is stuifzandgebied. door verstuiving ontstaan in het Steentijdperk, nog steeds vinden er kleine verstuivingen plaats. Als vegetatie treffen we het pijpestrootje, helm en mossoorten aan; graafwespen en -bijen gedijen hier goed en van de vogels zien we hier de boom- en duinpieper vliegen. (VBN) Mastbos: 575 ha groot, gelegen in de gemeente Breda nabij Ginneken; bestaat uit het Mastbos en Hoeve in 't Hout: kenmerkend voor het Mastbos is de grove den: deels met naaldbos en met loofbos onderplant, in leeftijden tot 160 jaar oud. (SBB) Mirandolles Heike: 9 ha groot in de gemeente Eersel, 1,5 km ten n. van Eersel in de buurtschap De Hees ten n. van de weg naar Eindhoven. Verworven door schenking in 1939, is echter door aanleg van wegen deels verloren gegaan. (VBN)
De Moeren: 70 ha groot in de gemeente Zundert aan de weg naar Rucphen; naaldbos met percelen cultuurgrond en twee vennetjes. Heeft een besloten karakter door de hoge beplanting. (VBN) Oisterwijkse bossen en vennen: omvat 391 ha, gelegen tussen Oisterwijk en Moergestel, aan beide zijden van de weg naar Spoordonk. Het gebied bestaat uit een aantal vennen temidden van oude dennebomen en is in 1913 aangekocht. De vennen zijn waarschijnlijk ontstaan door uitstuivingen, die zich met regenwater hebben gevuld. De vegetatie bestaat uit o.a. moerashertshooi, biesvaren, oeverkruid, waterlelie, in de vennen komen zeldzame sieralgen (Desmidiaceeën) voor. (VBN) Oosterheide: 92 ha groot, ligt in de gemeenten Oosterhout en Teteringen, ten z.w. van de weg Oosterhout-Teteringen. Bosgebied, afgewisseld met landbouwgrond; naaldhout maar ook eike- en berkebomen.
De Kal- of Engelse bergen, die zich hier bevinden, ontlenen hun naam aan de Engelse militairen, die in 1769 deze heuveltjes opwierpen om als kogelvangers te dienen. Vogelbroedplaats. (VBN)
Oude Buisse Heide: 199 ha groot, gelegen in de gemeente Zundert 1 km ten n. van Achtmaal; een schenking van Henriette Roland Holst in 1945, bestaande uit heide met vennen maar ook dennebossen en loofbomen. Bij de Angorahoeve staan mooie eiken en beuken. (VBN)
Oude Maas loop bij Empel: 7 ha groot in de gemeente ’s-Hertogenbosch, aan de z. oever van de tegenwoordige loop van de Maas, 4 km ten n. van 's-Hertogenbosch. Regelmatige rivierkronkel van de Maas, bestaande uit twee waterplassen met omringend grasland. Er groeit het stroomdalgras, griend- en ruigtkruiden. (VBN)
Plantloon: 278 ha groot, bevindt zich tussen Waalwijk en de Loonse en Drunense Duinen in de gemeenten Loon op Zand, Waalwijk en Drunen. Het werd in 1968 aangekocht en bestaat uit gras- en bouwland, omgeven door pittoreske boerderijen, mooie bossen en lanen. Een restant van de oude Maasarm heet het Galgenwiel, met daarin o.a. de moerashertshooi. Veel soorten bos- en heidevogels broeden hier. (VBN)
Strijbeekse Heide: 147 ha groot, gelegen in de gemeente Nieuw-Ginneken met daarin het Rondven (26 ha), het Langven (16 ha) en het Zwarte Goor (14 ha) drie reservaten, die typerend zijn voor het Brabantse vennenlandschap; zijn een broedplaats voor de zwarte stern, de grutto en de wulp. (SBB)
Ulvenhoutse Bos: 732 ha groot, gelegen in de gemeente Nieuw-Ginneken, bestaande uit loof(vnl. eik) en naaldbomen. (SBB)
Wiel bij Doeveren: omvat 1 ha en is gelegen in de gemeenten Heusden en Drunen, aan de oude zeedijk bij Doeveren, 3 km. ten noorden van Waalwijk. Doorbraakkolk aan de noordzijde van de Zeedijk met langs het Wiel rietland, knotwilgen en knotessen. (VBN)
Zie ook: Brabants Landschap, bezittingen; Natuurreservaten.
Bron: Natuurmonumenten Nederland. NATUURGEBIEDEN II er zijn in Noord-Brabant ook een groot aantal natuurgebieden en landgoederen, in eigendom van gemeenten (niet nader vermeld) en particulieren. Deze zijn, al of niet op vertoon van lidmaatschapskaart toegankelijk, tenzij anders vermeld. Aarle-Rixtel: Grotelse bos, 109 ha groot, ged. ook in gem. Bakel en Milheeze.
Asten: Huize Asten, 60 ha groot, t.z. van Asten ter weerszijden weg naar Heusden, eig. C. F. M. Baron v. Hövell tot Westervlier en Wezeveld, ged. binnen de grachten niet toegankelijk; Het Eeuwsel, 24 ha groot; De Groote Peel, 959 ha groot, ged. eigendom gem. Asten; De Dennendijkse bossen, 275 ha; Strandbad Oostappen, 70 ha; Het Wandelbos, 14 ha; De Witte Bergen, 80 ha groot.
Bakel en Milheeze: De Aerlese Peel, 104 ha groot, ged. ook gem. Oploo c.s., eig. Erven mr J. A. G. Jonckheer; De Bakelse Beemden, 47 ha groot, t.w. van de weg naar Helmond, eig.
Silva b.v.; Nederheide, 203 ha groot; Stippelberg, samen met landgoed De Gemert (gem. Gemert) een geheel vormend, 1000 ha groot, eig. b.v. Ontginningen der Erven A. Ledeboer, voor 't grootste deel toegankelijk. (Zie ook: Aarle-Rixtel)
Beek en Donk: Eyckenlust, 61 ha groot, eig. n.v. Beek en Donk, ged. binnen de gracht niet toegankelijk.
Beers: Molenakker en Gasselse Heide, 32 ha groot; Nieuwenhof, Ossenbroek en De Dennen, 113 ha groot, aan de weg naar Haps, eig.: mr A. M. J. Baron v. Hövell tot Westerflier en Wezeveld. Bergeyk: De Barrier, 38 ha; De Beeken en De Maay, 253 ha; Het Burgerbos, 73 ha; De Dorpskern, 12 ha; Hollandse Bosje, 13 ha; Postelsbos en Kleine Witrijt, 373 ha; Waterlaat en Broekskes End, 19 ha groot.
Bergen op Zoom: De Heide, 30 ha groot, hoek Balsedreef-Eianestraat, eig. A. P. C. Laanse; De Heide, 64 ha, aan de Bergsebaan en de spoorlijn naar Roosendaal; Lievensberg, 127 ha, tussen Balsebaan en Huijbergsebaan (heidetuin met zo’n 100 soorten heide); Molenzicht, 180 ha groot, eveneens tussen Balsebaan en Huijbergsebaan. Berghem: Gemeentebossen, 151 ha, ged. ook in gem. Ravenstein en Schaijk.
Berlicum: Hoogbos, 11 ha; Seldensate, 11 ha groot; De Wamberg, 182 ha groot, t.o. van 's-Hertogenbosch, eig. Erven Jhr mr R. A. van Rijckevorsel, voor ’t grootste deel toegankelijk; Zeebroek, 24 ha groot.
Best: Aarlese Heide, 24 ha; Best Broek, 33 ha; Nieuwe Heide. 313 ha; Paardeweide. 18 ha; Pailjaart, 200 ha groot.
Bladel en Netersel: De Beemden, Beersbroek en Neterselse Heide, samen 250 ha; de Palts en Kroonvense Heide, 335 ha groot; Ten Vorsel, 165 ha groot; ged. ook in gem. Hoogeloon c.s., eig. Maatsch. van Welstand, ged. toegankelijk.
Boekel: Arendsnest en Vogelenzang, 30 ha; Venhorst, 19 ha groot.
Boxmeer: Bosperceel, 19 ha groot, ged. ook in gem. Oploo, eig. B.V. Steenbergsche Mij tot Expl. van Onroerende Goederen.
Boxtel: Den Eikenhorst, 20 ha groot, t.n. van Boxtel, eig. ir N. H. Henkel; De Overkamp, 16 ha groot, bij Sint-Oedenrode, eig. W. F. M. v. d. Oever. (Zie ook: Liempde en Oirschot)
Breda: De Blaauwe Kamer, 45 ha groot, aan de Galderenseweg te Ginneken, eig. mw H. Tydeman, ged. toegankelijk; De Galderense Heide, 62 ha groot, ged. ook in gem. Nieuw Ginneken.
Budel: Berg, 56 ha, in het n.w., en Buulder Broek. 18 ha groot, in het n.o. der gemeente; Keunenhoek, 24 ha groot, eig. N.V. Waterleidingmij Oost-Brabant.
Deurne: Gemeentebossen, 1024 ha groot, deels ook toegankelijk voor motorrijuigen en ruiters; Helenaveen, 660 ha groot, t. n.w. en z.o. van Helenaveen, ged. ook in gem. Meyel, Sevenum en Helden, eig. N.V. Maatsch. Helenaveen, grotendeels toegankelijk; De Rakt, 12 ha groot, eig. mw A. G.
M. Helmich-Schneider; Zandbos, 15 ha groot, eig. Stichting ,,Het Rijtven”.
Diessen: De Katschut, 11 ha; Het Stuk, 114 ha; Turkaa, 9 ha groot.
Drunen: Klinkaert, 23 ha; Pessert, 66 ha groot. (Zie ook: Waalwijk)
Eersel: Knegsels Heike, 77 ha; Tasbroeks Heike en Stevert, 73 ha; Zandhoef, Heestert, Panen Duizelsbos, 361 ha groot.
Eindhoven: zie: Waalre.
Erp: De Goorbossen, 42 ha; Hurkske, 170 ha; Het Lijnt. 90 ha groot.
Etten-Leur: Kogelvanger, 19 ha; Schuitvaartjaagpad. 15 ha; Sprundelsebaan, 5 ha groot.
Geldrop: Kasteel Geldrop, 12 ha park en 80 ha bos en heide, eig. J. M. Baron van Tuyl van Serooskerken.
Gemert: Beestenveld, 394 ha groot, ged. ook in gem. Bakel en Milheeze (zie aldaar), eig. N.V. Laura en Vereeniging, ged. toegankelijk; Gemeentebossen, 214 ha groot, ged. ook in gem. Bakel en Milheeze; De Gemert, 189 ha waarvan 98 ha cultuurland, eig. B.V.
Ontginningen der Erven A. Ledeboer; De Sijp, 215 ha groot, eig. mr C. N. Teulings en Stichting Noordbrabants Landschap.
Gilze en Rijen: Klein Zwitserland, 8 ha groot; Valkenberg, 180 ha groot, ten z.o. van Breda, eig. mr F. B. E. Baron Prisse.
Goirle: Nieuwkerk, 118 ha groot.
Grave: Dal van de Graafse Raam, 18 ha, loofbos; Gemeentebossen, 33 ha (loof- en naaldbos); Vogelshoek en Russendael, 10 ha groot, wielencomplex en moerasbroekbos.
Halsteren: Fort de Rover, 11 ha groot.
Heesch: Jonkerbossen, 38 ha, ten o. van de weg Heesch-Nistelrode; De Stelt en De Haag, 19 ha groot, ten w. en o. van de weg Heesch-Oss. Heeswijk-Dinther: Gemeentebos, 19 ha groot; Kasteel Heeswijk. 380 ha groot, eig. Fam. v.d. Bogaerde v. Terbrugge; Zwanenburg, 6 ha groot, ten z. van de weg naar Veghel, eig. E.
V. J. M. van Bouwdijk Bastiaanse.
Heeze: Diepmeerven. 130 ha groot; Heerlijkheid Heeze en Leende. 50 ha groot, ter weerszijden van de weg naar Eindhoven, eig. mr H. N. C. baron van Tuyll van Serooskerken, ged. toegankelijk; Heezerenbos, 38 ha groot; Hoenderboom, 83 ha groot, ten o. van Heeze, eig. J. van Alphen; De Hulsbroeken, 12 ha groot; Leenderheide, 286 ha groot, bij Stratum en Zesgehuchten, eig. A. E.
C. Otten-Philips en H. A. van Riemsdijk-Philips; Valkenhorst, 478 ha groot, ten o. van Valkenswaard, eig. Erven Jhr J. W. Loudon, ged. toegankelijk; De Vijfenveertig Bunder, 64 ha groot. (Zie ook: Waalre)
Helmond: Boscomplex Bakel, 104 ha groot; Bungern, 29 ha groot, eig. Jhr mr C. M. O. van Nispen tot Sevenaer; Groot Goor, 23 ha; Boscomplex Stiphout, 457 ha; Boscomplex De Warande, 29 ha groot.
Helvoirt: De Margriet, 32 ha groot, eig. gem. Vlijmen; Zwijnsbergen, 21 ha groot, ten n. van Helvoirt, eig. mw mr W. M. W. van Lanschot c.s., ged. toegankelijk.
Hilvarenbeek: Gemeentebossen, 151 ha groot; De Utrecht, 2609 ha groot, ged. ook in de gem. Hooge en Lage Mierde, eig. N.V. Levensverz. Mij Utrecht.
Hoeven: zie: Oudenbosch.
Hooge en Lage Mierde: Molenheide, 52 ha; Turnhoutse Heide, 257 ha; Wellendseindse Heide, 159 ha groot. (Zie ook: Hilvarenbeek)
Hoogeloon, Hapert en Casteren: Gemeentebossen, 172 ha: Bossen in de Pan, 70 ha; Bossen op de Schouwburg, 26 ha groot. (Zie ook: Bladel en Netersel)
Huijbergen: Bos nabij Kooiheide, 19 ha groot, eig.
N.V. Watermij Zuid-West-Nederland; Staartse Duinen, 58 ha groot, ten z. van Huijbergen, eig. Congregatie Broeders van Huijbergen; Walse Duin, 30 ha groot, ten n. van Huijbergen, eig. R. J. G. M. van Hasselt.
Liempde: Klein Velder, 107 ha groot, ged. ook in gem. Boxtel, eig. mw M. A. J. G. van Boeckel van beek. 125 ha groot, in n.o. van de gemeente, ged.toegankelijk; West- en Middelheers: Baest, 380 ha groot, ten n. van Middelbeers, doorsneden door de Grote Kleine Beerze, eig. J.
H. L. van de Mortel, ged. toegankelijk: Kuikeindse Heide. 200 ha; Oostelbeerse Heide. 298 ha; Spreeuwselse Heide, 80 ha groot.
Oosterhout: De Vrachelse Heide. 112 ha groot. ged. ook in gem. Teteringen. eig. gem. Breda.
Oploo, Sr. Anthonis en Ledeaeker: Grote Slink. 12 ha; Radiobos. 36 ha; Stichting. 80 ha groot. (Zie ook: Bakel en Milheeze. Boxmeer)
Oss: De Achtentwintig Bunder, 98 ha. aan de weg Den Bosch-Grave; De Osse Heide. 84 ha groot. Ossendrecht: Bosperceel Chariias. 23 ha groot. eig. Parochiële Caritasinst. Huijbergen; Dennenheuvel. 23 ha groot, eig. Ver. Herstellingsoord Dennenheuvel; Pottenbergen. 61 ha groot. eig.
N.V. Watermij Zuid-West-Nederland.
Oudenbosch: Pagnevaart. 34 ha groot, ged. ook in gem. Hoeven.
Putte: Bieduinenhof. 164 ha groot, ten n. van Putte, eig. mw J van Mierlo; Rovenhof. 126 ha groot. eig. Baronesse v. d. Straten Waillet-Moretus Plantin. Ravenstein: Gemeentebos en stadsgrachten. 405 ha groot. (Zie ook: Berghem)
Reusel: Grof Bos. 24 ha; Heikant. 21 ha; De Molenheide. 22 ha; Peelse Heide. 301 ha; Rijtse Heide, 87 ha groot.
Riethoven: Einder-en Broekhovense Heide. 159 ha groot.
Roosendaal en Nispen: Rucphense Heide. 450 ha groot. eig. gem. Roosendaal en Nispen. gem. Rucphen. de Staat der Nederlanden en Waterleidingmij N.W.-Brabant: Visdonk. 300 ha groot. (Zie ook: Rucphen)
Rosmalen:
Het Vinkel en de Eikenburg, 80 ha groot.
Rucphen: Rozenven, 20 ha groot: ged. ook in gem. Roosendaal en Nispen. eig. gem. Roosendaal en Nispen; Rucphense bossen, 1000 ha groot, tussen Rucphen en de Belgische grens gelegen, naald- en loofbos met heidepercelen en cultuurgrond, eig. gem. Rucphen en Roosendaal en Nispen, Domeinen en Waterleidingmij N.W.-Brabant, ged. toegankelijk.
Schaijk: Gemeentebossen, 403 ha groot. (Zie ook: Berghem)
Schijndel Elderbroek. 23 ha; Poelkensdijk. 14 ha groot; Prekers, 14 ha groot, eig. F. W. M. van Dungen; Wijboschbroek, 104 ha groot.
Someren: Boksenberg, 173 ha groot: De Eindhoutse Hoef. 73 ha groot, tussen Someren en Lierop, eig. A. E. C. Otten-Philips en H. A. van Riemsdijk-Philips, ged. toegankelijk; Gemeentebossen. 1005 ha; Heide. 239 ha groot. (Zie ook: Maarheeze) Son en Breugel: Gemeentebos, 337 ha groot. Teteringen: De Meerberg. 26 ha; Teteringse Bossen, 79 ha groot. (Zie ook: Oosterhout)
Tilburg: De Mast. 133 ha groot, ten n. van Tilburg, eig. Erven J. J. M. Gimbrère; Oude Warande. 68 ha; Reeshofdijk, 45 ha; Vredelust en Heidepark, 42 ha groot.
Uden: Gemeentebossen, 488 ha groot.
Udenhout: Papenhuizen, 50 ha groot, ten n.w. van Udenhout. eig. H. A. van Iersel; De Strijdhoef, 34 ha groot, ten n. van Udenhout, eig. mw C. V. M. Ie Mire, ged. toegankelijk.
Valkenswaard: Bossen Opperheide, 114 ha; Dommelse Bossen, 59 ha; Klein-Borkel, Berkheuvels, Zandhoef en Buitenheide, 168 ha; Lage Heide en Kraaieven, 38 ha; De Malpiebossen, 354 ha, met heide en vennen; Philips-de Jong Wandelbos en Achtereind. 43 ha groot; Treeswijk. 78 ha groot, tussen Valkenswaard en Waalre. eig. A. E. C. Otten-Philips en H. A. van Riemsdijk-Philips; De Wetering. 18 ha groot.
Veldhoven: De Halve Mijl, 184 ha; Kindertehuis, 55 ha; De Landsard, 38 ha; De Molenvelden. 75 ha; De Vlasroot. 28 ha; Westervelden en Ooienbos. 114 ha; De Zeelste Ontginning, 19 ha groot.
Vessem, Wintelre en Knegsel: Buikheide en Oude Molen. 514 ha: Knegselse Heide, 50 ha; Landschotse Heide, 60 ha; Vondereind, 18 ha groot. Vierlingsbeek: Gemeentebossen, 650 ha; Het Helder. 1 10 ha groot; Lactaria, 82 ha groot, eig. M. W. Hekkens: Overloonse Duinen, 300 ha; Siberië, 90 ha groot.
Vlijmen: Haarsteegse Wiel, 29 ha groot.
Vught: Halse Barrier, 35 ha groot, tussen Vught en Sint-Michielsgestel, eig. mw J. Janssens-Strengers. niet vrij toegankelijk; Maurick, 22 ha groot, ten o. van Vught, eig. B.V. tot Exploitatie van het Landgoed Maurick: De Ijzeren Man. 55 ha groot.
Waalre: Gemeentebossen, 380 ha groot; Heezerhoeve. 101 ha groot, ged. ook in gem. Heeze. bos en cultuurgrond, eig. N.V. Philips; Bosperceel Tromp. 18 ha groot, ged. ook in gem. Eindhoven, eig. Fam. Van der Meeren.
Waalwijk: Fellenoord, 20 ha groot, ged. ook in gem. Drunen.
Wanroy: Gemeentebos, 240 ha groot. Westerhoven: Westerhovensebos, 204 ha groot. Woensdrecht: Lindonk, 26 ha groot, ten w. van de weg Woensdrecht-Bergen op Zoom, eig. Baron R. de Borrekens en gebr.
Wouw: Gemeentebos, 80 ha groot; Wouwse Plantage, 800 ha groot, ten w. van de weg Wouwse Plantage-Huijbergen. naaldbos en duinterrein, eig. Fam. Janssen de Limpens, niet vrij toegankelijk. Zeeland: Gemeentebossen, 184 ha groot.
Zundert: De Moeren, 287 ha groot, ten w. van Zundert, eig. Fam. Van der Hoekven en Natuurmonumenten. niet vrij toegankelijk.
Bron: Natuurmonumenten Nederland.
