De oude Fr. K.en zijn lange tijd klakkeloos geloofd, daarna, vooral onder invloed van J.
Bolhuis van Zeeburgh, sterk gewantrouwd. De vraag: 'Waarom is er zo geschreven?’ is echter even belangrijk als de vraag: 'Wat is er geschreven?’ Te denken is aan Jan Romeins uitspraak: 'Gelooft niet wat de geschiedschrijvers zeggen, maar evenmin, dat zij het zonder grond zeggen.’ Tot de Fr. klooster-??. behoren die van Bloemhof, Mariëngaarde, Lidhim, Ludingakerk, Bloemkamp, St.-Odulf te Staveren, Aduard, Ijlst, Feldwirt, franciscanerklooster te Groningen, Thabor en Norden.
Patriottische geschriften zijn: F on alra fresena fridome, Hos dae Fresen Roem wonnen, Thet Freske Riim, Tractatus Alvini, Historia Frisiae, Gesta Fresonum, Gesta Frisiorum, Olde Freesche Cronike, Aldfrysk kronykje.Uit de late M.E. en 16de eeuw stammen: Cleyne Cronica van de Gronningher Omlanden, de kroniek van Sicke Benninghe (Beninga), die van Sybe Jarichs, van Eggerik Beninga, Cornelius Kempius, Johan Rengers van ten Post, Andreas Cornelius, Sufiridus Petrus, Idzardus Gravius. Ook moeten de volgende Memoiren genoemd worden: Proeliarius van Paulus Rodolphi van Rixtel, de Groninger Passie van heer Meynert toe Fraenker, de geschriften van Jancko Douwama, het Annael van Kempo van Martena, aantekeningen van A. A. Jonghama, het Cronyxhe van Tjalling Aykema, de memorien van Rienk Fresinga, de K. van Abel Eppens, die van Eggerik Egges Phebens en de beschrijving van de Waalse furie te Dokkum van Henricus k Bra.
Zie: J. Bolhuis v. Zeeburgh, Kritiek der Fr. geschiedschrijving (Den Haag 1873); H. Reimers, Die Quellen der Rerum Frisicarum Historia des Ubbo Emmius (Leipzig 1907); Romein, Noordned. Geschiedschr. (Haarlem 1932); met Supplement bewerkt door H. Bruch (1956); H.
Bruch, K. der Fr. K.en (1952).
