Sluistype met uitsluitend waterstaatkundige functie, doorvaart was niet mogelijk. In de Zaanstreek waren verscheidene duikersluizen. die werden gebruikt om het achterland te ontwateren.
Het bekendst was de Duikersluis in de Hoge ➝ Dam te Zaandam. Deze werd in 1611 aangelegd door de droogleggers van de Beemster, en daarom ook wel Beemstersluis genoemd. Door de drooglegging was het Noordhollandse boezemwater verkleind en het waterpeil gestegen. De Duikersluis was de meest oostelijke sluis in de Dam. die gebruikt werd om Zaanwater uit te slaan als dat noodzakelijk geacht werd en de waterstand van het IJ dat toeliet. In 1777-'79 werd de sluis vernieuwd, bij die gelegenheid werden twee wapenstenen op het complex geplaatst. De Duikersluis werd (tegelijk me t de zogenoemde Kleine Sluis) in 1903 gesloopt ten behoeve van de bouw van de ➝ Wilhelminasluis. De wapenstenen staan thans aan de Binnenzaanzijde van de Wilhelminasluis.
