Naam in de 17e en 18e eeuw voor de plattelandsheelmeester en scheepsdokter. Zie: →Gezondheidszorg.
Aangezien de opleidingseisen niet bijzonder hoog waren, was het aantal chirurgijns vrij groot. In Wormerveer, met toentertijd 1800 inwoners, waren halverwege de 18e eeuw bijvoorbeeld drie chirurgijns gevestigd. Omdat de medische spoeling dun was waren zij ook werkzaam als barbier.
