Encyclopedie van de Zaanstreek

Eindredactie Jan Pieter Woudt & Klaas Woudt (1991)

Gepubliceerd op 02-10-2020

Bauling, Adrianus Leendert

betekenis & definitie

(Koog 1906 Deventer 1974). Als radio-amateur oprichter van de eerste draadomroep in Nederland.

Janus Bauling was als leerling van de Zaandamse HBS al bijzonder geïnteresseerd in de radiotechniek, die toen nog in de kinderschoenen stond. Hij bouwde zelf een ontvangst-installatie en kwam in 1924 op de gedachte een verbinding naar aangrenzende woningen aan te leggen, waardoor de buren met een eenvoudige, door hem geleverde, ontvanger konden meeluisteren. Aan dit idee gaf hij in 1926 commercieel verdere uitvoering. Hij richtte de Eerste Nederlandse Radio Centrale op en verwierf concessies in verschillende Zaangemeenten en onder meer Alkmaar, Amsterdam-Oost en Deventer voor zijn ‘draadomroep’. In feite was hij de uitvinder van radiodistributie. Deze zou tot de Tweede Wereldoorlog uitgroeien tot een landelijk netwerk van concessiehouders met honderdduizenden abonnees.

In het begin van de oorlog (1940) is de radiodistributie door de bezetters genaast, waarna de PTT voor voortzetting zorgde. In feite berust de huidige kabeltelevisie eveneens op het door Bauling ontwikkelde principe.Bauling vertrok naar het oosten van het land en richtte daar een chemisch bedrijf op (cellulose-verwerking). Als fervent sportvlieger ging hij bovendien instructie geven in vliegen en zweefvliegen; hij bouwde zelf zweefvliegtuigen en was (min of meer uit liefhebberij) havenmeester van het kleine vliegveld Teuge. Daarnaast was hij enige tijd raadslid en wethouder voor de PvdA in Deventer.

Zijn verdiensten voor de luchtvaart werden internationaal erkend Bauling was ridder in de orde van Oranje-Nassau.

< >