Inleiding in de counselling

Drs. Markus van Alphen (2016)

Gepubliceerd op 12-09-2017

Facetten

betekenis & definitie

Letterlijk 'aangezichten'. Facetten van een overkoepelend begrip: manieren van kijken naar dat begrip.

Bijvoorbeeld bij de Big-5, waar factoranalyse werd toegepast: er wordt verondersteld dat er een aantal onderliggende factoren zijn, die onafhankelijk van elkaar zijn en die verklaard kunnen worden door de individuele variabelen (in dit geval: bijvoeglijke naamwoorden). Met statistische technieken wordt bepaald welke woorden het meest toevoegen aan elk factor. Er wordt dus niet vooraf bedacht wat die factoren zouden moeten zijn, maar ze vloeien voort uit de gegevens (empirie). Factoranalyse levert dus een reductie van het aantal variabelen op. Het resultaat is een relatief klein aantal onafhankelijke factoren. Achteraf wordt dan gekeken naar wat een factor zoal bevat (vaak facetten genoemd) en wordt er een toepasselijke naam aan die factor gegeven.

Deze bewerking leverde bij de zogenoemde Big-5 uiteindelijk vijf hoofdcategorieën (factoren) op: extraversie, neuroticisme, vriendelijkheid, consciëntieusheid en openheid voor nieuwe ervaring, de zogenoemde Big five. Extraversie kent bijvoorbeeld de facetten: warm, uitbundig, assertief, (pro)actief, spanning zoekend en het uiten van positieve gevoelens. Ten overvloede: de factoren zijn orthogonaal, dat wil zeggen dat ze onafhankelijk van elkaar zijn, wat inhoudt dat een score op extraversie, bijvoorbeeld, helemaal niets zegt over (oftewel, weinig samenhang heeft met) de scores op de overige vier factoren.