Een chronische ziekte waarbij je te veel glucose (suiker) in je bloed hebt (uitspraak: dia-BEE-tus).
De ziekte heet voluit ‘diabetes mellitus’, wat letterlijk ‘zoete doorstroming’ betekent. Bij diabetes plas je veel en smaakt je plas zoet. Vroeger haalde de dokter zijn vinger door de plas van de zieke om even te proeven: ‘Uw plas smaakt naar honing, dus u hebt diabetes…’
Glucose krijg je binnen via je darmen. De darmcellen nemen dit op nadat zetmeel en soortgelijke stoffen tot glucose zijn afgebroken. Je bloed vervoert de glucose (bloedglucose, bloedsuiker) naar al je lichaamscellen. Met behulp van het hormoon insuline kan de glucose de lichaamscellen binnendringen. Zo krijgen de cellen de brandstof die ze nodig hebben. Die stof insuline is erg belangrijk, want zonder insuline komt de glucose de cellen niet in.
Mensen met diabetes maken zelf te weinig insuline aan of hun cellen zijn niet gevoelig voor insuline. Er komt te weinig glucose in de cellen, waardoor die niet genoeg brandstof krijgen. Hun bloedsuikerspiegel is dan niet in orde. Het lichaam krijgt dan te weinig energie.
Lichaamscellen die niet genoeg suiker krijgen, moeten hun bron van energie ergens anders halen. Daardoor wordt lichaamsvet afgebroken tot ketonen. Van te veel ketonen in je lichaam word je ernstig ziek en kun je in coma raken. Om dat te voorkomen leren kinderen met diabetes om een paar keer per dag met een speciale prikpen zelf insuline in hun lichaam te spuiten. De hoeveelheid bloedglucose in hun bloed blijft daardoor in orde.
Er zijn verschillende soorten diabetes. Bij type 1-diabetes maakt het lichaam (of liever: de alvleesklier) weinig of helemaal geen insuline meer. De glucose blijft dus in het bloed zitten. Deze diabetes kan bij kinderen voorkomen en werd daarom vroeger ook wel ‘jeugddiabetes’ genoemd. Bij type 2-diabetes gaat de stofwisseling mis. Deze vorm kwam vroeger meestal bij mensen boven veertig jaar voor en werd daarom ‘ouderdomsdiabetes’ genoemd. Tegenwoordig komt deze ziekte op alle leeftijden voor, zelfs bij kinderen.
Diabetes heeft vele gezichten. Je ziet het niet aan de buitenkant, dus aanvankelijk denk je dat de ziekte niet zoveel voorstelt. Totdat je hoort dat de meeste mensen met diabetes eerder doodgaan. Dat je er blind of dement van kunt worden, je nieren het kunnen begeven en je misschien een teen of voet kwijtraakt. Diabetes tast ongemerkt de bloedvaten en zenuwen in je lichaam aan. Die aantastingen leiden tot de beruchte ‘diabetescomplicaties’. Door gezond te leven, ook als je jong bent, verminder je de kans dat je diabetes krijgt. Belangrijk is vooral dat je niet dik wordt en dat je niet te veel suiker binnenkrijgt.
Ook suikerziekte.
