Een fraudulent systeem waarin nieuwe investeerders de oude(re) afbetalen, vaak gepresenteerd als dienst om te investeren waarbij deelnemers geloven dat ze geld verdienen met een legitieme investering.
Investeerders worden meestal gelokt met de belofte van (relatief) grote winsten en/of in (relatief) korte tijd veel winst. De beloofde winsten worden vaak wel aan vroege 'investeerders' uitgekeerd, zodat deze goede sier maken met het investeringsvehikel. Juist de nieuwe instappers betalen de oude groep en blijven zelf achter met niks.
De naam 'ponzi', ook wel Ponzi scheme of ponzifraude, komt van Charles Ponzi, een Amerikaan van Italiaanse afkomst die in 1920 met een investeringsplan begon waarbij het geld zou worden gebruikt voor arbitrage. Uiteindelijk werden de eerste investeerders door de latere betaald. Na zes maanden werd Ponzi gearresteerd.
Een ponzifraude lijkt op een piramidespel, maar verschilt in opzet: bij een piramidespel zoeken de bestaande deelnemers nieuwe, terwijl bij een ponzifraude de organisatoren nieuwe deelnemers zoeken. Doordat nieuwkomers steeds geld uitkeren aan de oude, kan het lang duren voordat een ponzifraude aan het licht komt, als er maar voldoende nieuwe deelnemers meedoen.
Een ponzifraude hoeft niet de opzet geweest te zijn van een investeringssysteem, maar kan de uitkomst zijn van slecht beleid, hoge kosten, etc., waardoor de organisator besluit (tijdelijk) de inkomsten van nieuwe investeerders door te schuiven naar de oude en daarmee in een vicieuze cirkel terechtkomt.
