Een examenbesluit is een Koninklijk Besluit waarin de overheid aanwijzingen geeft voor de inrichting en regeling van het examen voor een bepaald onderwijstype.
Het kan onder meer bevatten: de indeling van het examen in centraal examen en schoolbeoordeling, aanwijzingen voor de instelling van de noodzakelijke examencommissies, de gang van zaken bij het centraal examen en de taak van gecommitteerden. In het algemeen bevat het examenbesluit aanwijzingen voor de structurele opbouw van het examenprogramma. Het examenprogramma zelf heeft in het algemeen de status van ministeriele beschikking. De looptijd van het examenprogramma is in het algemeen korter dan die van het Besluit. Veelal wordt op schoolniveau verdere uitwerking gegeven aan het examenbesluit, soms onder de naam examenreglement.
