De Griekse woorden ‘idea’ en ‘eidos’, die praktisch synoniem zijn en etymologisch in verband staan met het Griekse woord voor ‘zien’, hebben oorspronkelijk wellicht ‘zichtbare vorm’ betekend maar kregen in de tijd van Plato de betekenis ‘aard’, ‘essentie’, ‘soort’. De Ideeën van Plato waren niet- materiële objecten buiten de geest, maar voor de geest kenbaar. De vertaling ‘Vorm’ wordt daarom vaak als minder misleidend beschouwd. (Vgl. universalia, vorm.) Plato overwoog maar verwierp de opvatting...

idee - zelfstandig naamwoord uitspraak: i-dee 1. plotselinge gedachte die bij je opkomt ♢ opeens kreeg ik een idee om haar te verrassen 1. hem op een idee brengen [hem helpen een idee te krijgen] 2. wie kwam op dat idee? [wie bedacht dat?] 2. ...

idee - Zelfstandignaamwoord 1. (n); gedachte, plan ♢ Het zien van de film bracht hem op een nieuw idee. 2. (f); (filosofie) een verondersteld basisbeeld Woordherkomst Via het Latijnse idea van het Oudgriekse ἰδέα, wat weer is afgeleid van εἴδω "ik zie". De stam is dezelfde als bijv. in weten en het Latijnse videre. Zie ook Idee

IDEE, o. (ideeën), (in hoogeren stijl v.) voorstelling, begrip : daar heb ik geen idee van; mooi dat het daar is, daar heb je geen idee van, daar kunt ge u geen voorstelling van maken; — ik kan er mij geen idee van maken, vormen; denkbeeld, gedachte : dat is een gelukkig idee; wie is op dat idee gekomen ?; gevoelen, meening : ik ben niet van dat idee; — ideefixe denkbeeld dat iem. geheel vervult, inz. waanvoorstelling die iem. blijft drukken of kwellen; — plan, voornemen...

Ja, hoe kan dat nu met niet te veel omslag en zonder onnodige geleerdheid je duidelijk worden gemaakt, wat dat nu eigenlijk is: idee? Als we alleen maar even letten op ’t spraakgebruik, wordt al duidelijk, welke uiteenlopende betekenissen het woord idee hebben kan. Het meest nabij de oorspronkelijke betekenis — want idee komt van een Grieks woord, dat eigenlijk aanzien, beeld en dan verder ook wezen, begrip enz. betekent — wordt het nog gebruikt in populaire uitspraken als: Ik...

Idee - (Gr. idĕa, eigenlijk: gestalte, beeld, vorm) beteekent bij Plato, die dezen term wijsgeerig stempelde, tegelijk het boven-empirische begrip en het met dat begrip noodwendig correspondeerende boven-empirisch zijnde. Ten grondslag ligt het inzicht dat onze (menschelijke) werkelijkheid en ons kennen dier werkelijkheid — want kennen en zijn staan en vallen met elkaar — „onzuiver” moet genoemd worden en dus het begrip eener „zuivere”, „echte” (ten volle dien naam verdienende) werkelijkheid en...

zie Bedunken. zie Voorstelling.

't Samenstellen van dit boekje.

idee - idé, v. en o. (ideën), voorstelling, begrip; denkbeeld, gedachte; ontwerp, plan

idée - v. en o., denkbeeld, begrip, inval; plan ; „idee fixe” : denkbeeld, waarvan iemand (vooral een zielszieke) niet kan worden afgebracht.

Het woord idee, dat aan de Grieksche taal is ontleend, heeft in de geschiedenis van het Europeesche denken tal van wijzigingen in beteekenis ondergaan. Bij Plato is de idee het soortbegrip, dat aan het bestaan van de enkele dingen, die naar het soortbegrip gevormd zijn, voorafgaat. De werkelijkheidsdingen zijn onvolmaakte afbeeldingen van de volmaakte idee. De idee wordt zelfs door Plato gedacht als een soort wezen, dat in de bovenzinlijke, van de wereld des stofs bevrijde, reine hemelwereld een...

(Fr.) v. en o. denkbeeld, begrip; gedachte, Inval; ontwerp; plan; ~ fixe, bijblijvend dwaalbegrip, dwangvoorstelling (meestal van een zielszieke).

[➝Gr. eidos, (later) idea, uiterlijk, aanblik, gestalte], o. en (als filosofische term en in hogere stijl) v. (-ën), 1. het onderstelde eeuwige en volmaakte voorbeeld van iets (e): de van het recht; 2. in de geest levende voorstelling: de nieuwe ideeën van deze eeuw; als iets dat men tracht te verwerkelijken, waaraan men vorm geeft: de — die aan dat werk ten grondslag ligt; 3. voorstelling aangaande iets, begrip: daar heb ik geen van; 4. gedachte over iets, denkof zienswijze: zi...

(Gr. beeld), het beeld, de voorstelling van een ding. Later kreeg het de betekenis van voorstelling of gedachte zonder meer, los van een objectief ding.