Stainkroan (Gronings)

betekenis & definitie

Steenkraan; in gebruik bij het vlak en concentrisch afstellen van de rijn in de pelsteen. De bolspil wordt omgekeerd op de rijn gezet. De rijn is op de omgekeerd liggende steen vastgewigd met houten wiggetjes. Deze steenkraan is een houten apparaat ongeveer zoals een winkelhaak met een korbeel, die met een blind gat op de taats van de bolspil past en aan het ondereind met een halfrond gat tegen de hals van de bolspil rust. De plank die aldus tegen de bolspil rust, loopt door tot de buitenkant van de steen, waar er een verstelbaar houten pennetje ingeslagen is. Nu wordt de rijn met de wiggetjes net zo lang versteld tot dat het pennetje overal even ver van de buitenzijde van de steen draait en bovendien de afstand van het pennetje tot de steen overal even hoog is. Vervolgens wordt de ruimte tussen rijn en steengat opgevuld met klei, zodat bij het volgieten het lood niet weg kan lopen. De klei moet eerst drogen, omdat anders het lood bij het gieten wegspat. Het afstellen kan het meest nauwkeurig gedaan worden met behulp van een stukje glas. Dit wordt tussen de steen en het verstelhare pennetje gelegd. Daarna wordt het pennetje voorzichtig strak op het glasplaatje getikt en er vervolgens naast gedraaid. Dan wordt het glasplaatje 120graden verplaatst en wordt de passing van het pennetje gecontroleerd; enzovoort.