Het heeft heel wat jaren geduurd eer men er achter was, welk een merkwaardige broedverzorging de betoverend mooie discusvissen er op nahouden. Ze zijn nog niet zo lang als aquariumvissen bekend; pas in 1933 bijvoorbeeld werden de eerste exemplaren uit de Amazone naar de Verenigde Staten overgebracht.
Ofschoon ze tamelijk hoge eisen aan hun voedsel en de kwaliteit van het water stellen, is het zowel in Europa als in Amerika aardig gelukt, ze in leven te houden. Het duurde echter tot 1949 eer men iets van de broedverzorging begon te begrijpen. Liefhebbers en wetenschapsmensen, overal ter wereld, verdiepten zich erin. In grote lijnen weet men thans wel hoe het toegaat. Als de tijd van eieren leggen is aangebroken, wordt eerst een geschikte plaats op een steen of een blad grondig schoongemaakt. Daarop worden door het wijfje de inmiddels bevruchte eieren afgezet. Door zachtjes slaan met de staart zorgen de ouders voor toevoer van vers water en dus zuurstof. Ook worden de eieren af en toe in de bek genomen en daarin schoongemaakt. Het is niet onmogelijk dat bij de discusvissen, net als vermoedelijk bij de bekbroeders onder de cichliden, antibiotische stoffen in de bek worden afgescheiden die de eieren ontsmetten. De na drie dagen uitgekomen jongen zijn volkomen hulpeloze wezentjes die ieder door middel van een dunne draad aan de broedplaats vastzitten.
Ze liggen dus aan de lijn en kunnen zo door de ouders gemakkelijk in het oog worden gehouden. Na een dag of vier is de dooierzak geabsorbeerd en laat de draad los. De jongen zijn vrij. Maar nu haasten ze zich naar een der ouders. Met hun tandjes beginnen ze aan het lichaam van vader of moeder te raspen – en tevens houden ze zich ermee vast. Bij een groot nest hangen er zo vele tientallen als liftertjes aan de flanken van beide volwassen dieren.
Wat ze er precies afknabbelen, is niet helemaal duidelijk; mogelijk is het een bepaalde huidafscheiding of zijn het microscopische organismen. In ieder geval blijkt het een uitstekende voeding te zijn. Ongeveer een week eten ze zo letterlijk van de ouders mee, dan laten ze geleidelijk aan los en gaan ze hun kostje zelfstandig opscharrelen. De ouders hebben hun taak volbracht.
■ Maximale lengte ong. 20 cm. Typische discusvorm, veelal geaccentueerd door lijnen langs basis der vinnen.
Kleur van oranjeachtig tot geel en bruin met horizontaal lopende grillige, violette, blauwe, blauwgroene of roodbruine lijnen. Verticaal over het lichaam aantal donkere banden, donkerbruin of bruinachtig. Bijzonder kleurige vissen.
Voedsel: Allerlei kleine dieren die soms door een waterstraal, welke door de vissen met de bek naar de bodem wordt gespoten, uit het zand worden opgewoeld.
Bij de geboorte zijn de jongen langwerpig. Na ong. 3 maanden hebben ze de typische discusvorm; na ruim 2 jaar zijn ze volwassen.
Zie ook cichliden.
Discus • Diskusfisch • Pompadour.
