Het is nog maar enkele jaren geleden dat men het Baweanhert of Kuhl’s hert als vrijwel uitgestorven beschouwde. Zoals de naam al zegt, leeft het kleine, enigszins gedrongen hert op Bawean, een eilandje in de Javazee, tussen Java en Borneo.
Van juni 1956 tot september 1963 bezat Artis er een exemplaar van. Het was de trots van de verzameling omdat geen andere dierentuin in de wereld er een in de collectie had. Helaas werd het dier, een wijfje, plotseling door een bij haar lopende verwant, een zwijnshertbok, op de horens genomen en zo ernstig gewond dat het na enkele dagen stierf. Berichten uit Bawean waren toen zeer somber. De bewoners van het eiland zouden het dier, dat ze tevoren om verscheidene redenen met rust hadden gelaten, zo fel hebben vervolgd dat het nagenoeg was uitgestorven. Het werd zelfs niet uitgesloten geacht dat met het Artis-exemplaar het laatste Baweanhert van de aardbodem was verdwenen. Recente meldingen laten echter heel wat optimistischer geluiden horen. Onderzoekers hebben vastgesteld dat er in de beboste heuvels en bergen nog enkele duizenden leven; kudden van 40 tot 50 exemplaren zijn geen zeldzaamheid. Ofschoon ze officieel beschermd zijn, worden ze toch door de bevolking gejaagd omdat ze het soms op de cultuurgewassen hebben begrepen.
De jacht op de herten is echter zeer moeilijk; de dieren zijn bijzonder schuw en snel en kunnen in het dichte struikgewas niet met vuurwapens te lijf worden gegaan. Men vangt ze daarom in netten, wat weinig effectief schijnt te zijn. Gelukkig voor de Baweanherten, die in ieder geval voorlopig veilig zijn.
Wat ze van de toekomst hebben te verwachten, valt niet te voorspellen. Vele mannelijke bewoners van het eiland, die vroeger wegtrokken om elders handel te drijven, keren de laatste jaren terug en pogen op Bawean een bestaan te vinden in de landbouw. De daarvoor nodige ontginningen zijn oorzaak van toenemende ontbossing – en van steeds minder leefruimte voor de herten, waardoor deze vaker hun voedsel zullen zoeken op de plantages. Wat weer tegenmaatregelen van de bevolking oproept …
■ Totale lengte 1.10-1.30 m; schouderhoogte 60-70 cm. Kophoogte 70-90 cm. Wijfje kleiner.
Effen bruin met iets donkerder poten.
Voedsel: Plantaardig.
Draagtijd vermoedelijk 7-8 maanden; één jong.
Soort werd in 1836 ontdekt. Voor eerste keer in Artis in 1861. In 1865 paartje afgestaan aan Londen; daar vermoedelijk nog opgezet in museumcollectie.
Zie ook herten en zwijnshert.
Kuhl’s Deer, Bawean Deer • Kuhls Hirsch • Cerf-cochon de Kuhl
Axis kuhlii.
