Hoeveel het in uiterlijk ook op ons damhert mag lijken, toch is het van India en Ceylon afkomstige axishert er geen naaste familie van. Meer verwant is het volgens de laatste opvattingen aan het merkwaardige en zeldzame ►Baweanhert en het ►zwijnshert. De axisherten leven in kudden, vaak van honderd en meer exemplaren, die òf zijn samengesteld uit dieren van beide sexen en alle leeftijden, òf uit groepjes die uit een volwassen wijfje met jong, plus een jong van het voorgaande jaar bestaan. In het tweede geval zwerven de mannetjes alleen of in vrijgezellengroepen rond; veelal is dat de periode waarin de bokken het gewei afwerpen en een nieuw laten groeien. Buiten die tijd zijn de heren meestal wel present – uitsluitend dan als minnaars. Bescherming geven ze de kudde niet, daar moeten de wijfjes zelf voor zorgen.
Bij gevaar neemt een ouder wijfje meestal de leiding. Zo nodig laat ze de hele troep te water gaan om aan de vijand te ontkomen. Wat geen bezwaar is, want zwemmen kunnen ze uitstekend, al schijnen ze niet uit eigen beweging een bad te nemen. De mannetjes blijven al die tijd in de achterhoede; ze laten zich gaarne leiden.
Axisherten zijn van huis uit dagdieren. Zodra ze echter in een gebied bedreigd worden – en dat gebeurt door het opdringen van de mens steeds vaker – verschuiven ze hun activiteiten naar de nacht en trekken zich overdag in de begroeiing terug.
Als jachtwild zijn ze in de loop der tijden in verschillende delen van de wereld geïntroduceerd. Lang niet overal hebben ze zich op de duur zo goed kunnen handhaven als op de eilanden van de Hawaiïgroep. Daar werden er in 1868 acht – drie bokken, vier wijfjes en een jong – op Molokai-eiland uitgezet, later ook op andere eilanden. De dieren vermeerderden zich verbijsterend snel, zo zelfs dat verscheidene malen is geprobeerd ze uit te roeien wegens de schade die ze aanrichtten. Tienduizenden zijn er in de loop der jaren geschoten. Naar schatting leven er thans echter nog 5000 à 6000 – allemaal nazaten van die eerste acht.
■ Totale lengte bok: 2 m, wijfje 1.90 m; staart 25-28 cm. Schouderh. resp. 90 en 75 cm, gew. 70 en 50 kg. Bok kan totaal meer dan 2.25 m lang en ong. 100 kg zwaar worden. Gewei max. 100 cm, gem. 55 cm lang.
Bruin in diverse schakeringen met witte vlekjes. Witte keelvlek. Borst, buik en binnenzijde poten wit. Donkere, chocoladebruine band over rug, waarlangs rij witte vlekken. Wijfje is iets lichter van kleur.
Voedsel: Alles wat groen is.
Draagtijd ong. 230 dagen; gewoonlijk 1 jong, soms 2. Worden eerste 2-3 weken door moeder verborgen. Daarna met kudde mee.
Kan 10 tot 15 jaar oud worden. Zie ook herten.
Chital, Axis Deer • Axishirsch • Axis, Chital
Axis axis.
