De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Nachtklokken

betekenis & definitie

uurwerken waarvan de wijzerplaat van binnenuit wordt verlicht door een olielamp; het schijnsel valt door een opening in de wijzerplaat, waarachter een cijferring ronddraait. Stamt uit Italië uit het midden van de 17de eeuw (altaar- en monstransklokken).

Buiten Italië prefereerde men het type van een normale tafelklok. Uit dezelfde tijd stamt ook de projectieklok, eveneens vaak in de vorm van een altaarklok waarin een lens was aangebracht waardoor het cijferbeeld op de muur werd geprojecteerd. Ook de olielamp zelf kon als een soort nachtklok fungeren; tot dit doel werd het reservoir van glas gemaakt en van een peilschaal voorzien die op uren was geijkt . Dergelijke lampen kwamen na 1730 in zwang.