De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Commode

betekenis & definitie

(Fr., oorspr. gerieflijk, toegeeflijk). De term krijgt in het late Louis XIV een enigszins modieuze klank, hetgeen wijst op een verlangen naar bevrijding van de strenge, gedisciplineerde hofstijl.

Zo verschijnt de brede, makkelijke oorfauteuil onder de naam ‘fauteuil de commodité', en in verband met de ladenkast wordt de term ‘commode' voor het eerst aangetroffen ca. 1708 bij een groot, kistachtig model op hoge poten van Berain, eersteling van een standaardtype dat later onder de naam ‘commode a tombeau’ of ‘commode à la Régence' blijft voorkomen. De lade wordt een der karakteristieken van het Régence-meubel (o.a. waarneembaar in de ontwikkeling van het kabinet) en voor het hete 18de-eeuwse bergmeubel als zodanig. Terecht kan men daarom stellen dat de commode het meest representatieve bergmeubel is van de 18de eeuw. Veelal van een marmeren bovenblad voorzien komt zij voor in alle denkbare toepassingen en stijlen, van eenvoudig volksmeubel tot zeer luxueus salonmeubel. waarin beroemde ebenisten als André Charles Boulle, Charles Cressent, Jean Henri Riesener en vele anderen hun volle talent hebben ontplooid.