Intellectueel eigendom is de aanspraak die een individu of groep kan maken op niet-materiële zaken zoals een uitvinding, idee, techniek, ontwerp of kunstwerk. Het omvat ook het auteursrecht.
Het intellectueel eigendom is inzet geworden van veel strijd in het kader van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Zo heeft een onderneming intellectueel eigendomsrecht op door haar ontwikkelde medicijnen, maar dat kan ertoe leiden dat medicijnen, zoals tegen aids, heel duur blijven en daarom niet bereikbaar zijn voor grote delen van de wereldbevolking. Een onderneming die informatietechnologie ontwikkelt, zoals het Windows-besturingsprogramma van Microsoft, kan feitelijk een monopolie gaan uitoefenen als het bedrijf dat product met enorme financiële ondersteuning op de markt zet.
De hedendaagse tendens is dat intellectueel eigendom beter beschermd moet worden als het om uniek, vaak artistiek werk gaat. In 1998 introduceerden de VS patenten op `bedrijfsmethoden', hetgeen inhield dat een bedrijf patent kon aanvragen op een stijl van bedrijfsvoering. Dat heeft geleid tot veel kritiek, want daardoor krijgen bedrijven nog meer een monopoliepositie, zelfs over zoiets als de wijze waarop een broodje wordt belegd. China ontduikt patenten op grote schaal, zoals door piratenedities van cd's en computerprogramma's, maar de WTO treedt daar steeds strenger tegen op. Anderzijds zijn binnen de WTO afspraken gemaakt om zaken van algemeen nut, zoals medicijnen, computerprogramma' of historische bronnen, juist zo breed mogelijk beschikbaar te stellen, desnoods door aan de scheppers ervan uit nationale of internationale budgetten compensatie te geven.
Het zonder betaling aan rechthebbenden downloaden en doorgeven van materiaal op internet (films, computerprogramma's) wordt aangeduid als piraterij. Downloaden voor eigen gebruik is niet verboden, uploaden wel.
