Werkkapitaal (ook wel netto-werkkapitaal) is het kapitaal dat bedrijven nodig hebben om aan hun financiële verplichtingen op korte termijn te kunnen voldoen, zoals het betalen van leveranciers en het uitkeren van salarissen. In financiële termen geldt het volgende:
Werkkapitaal = vlottende activa (incl. liquide middelen) - vlottende passiva
Het beheersen van werkkapitaal is voor organisaties essentieel, omdat onvoldoende werkkapitaal direct leidt tot betalingsproblemen. Tevens levert geld wat is 'vastgeroest' in vlottende activa, zoals voorraden en debiteuren, een organisatie niets op. Werkkapitaaloptimalisatie vindt plaats indien de uitkomst in de bovenstaande formule de nul nadert. In dat geval is er geen sprake van overliquiditeit of illiquiditeit; er is niet teveel of te weinig vlottende activa gefinancierd met vlottende passiva.
De optimale situatie kan enerzijds gerealiseerd worden door liquiditeiten die ‘vastgeroest’ zitten in vlottende activa daaruit los te maken. Dit is bijvoorbeeld mogelijk door debiteuren middels factoring te verkopen aan een factormaatschappij of door gebruik te maken van een Supply Chain Finance constructie. Tevens kunnen aan de creditzijde van de balans korte kredieten langer worden aangehouden, om op deze wijze het werkkapitaal te verlagen en de cashflow te verbeteren. Echter kan deze benadering leiden tot ontevreden handelspartners, resulterend in langere levertijden en het hanteren van strengere betalingsvoorwaarden door crediteuren.
In de praktijk duidt het woord werkkapitaal meestal op het begrip netto-werkkapitaal, maar ook verwijzingen naar het bruto-werkkapitaal komen soms voor. Over het algemeen omvat bruto-werkkapitaal echter alleen de vlottende activa (debet op de balans).
