Loonstarheid, - ook wel bekend als nominale loonstarheid - verwijst naar lonen die vastzitten op een bepaald niveau, zelfs als er veranderingen zijn in de economische omstandigheden, zoals inflatie, werkloosheid of productiviteitsgroei.
Loonstarheid kan optreden als gevolg van:
* Contractuele afspraken: in veel gevallen zijn lonen vastgelegd in arbeidscontracten die voor langere tijd geldig zijn. Deze contracten bevatten vaak clausules voor loonstijgingen op basis van inflatie, maar de lonen worden niet onmiddellijk aangepast aan andere economische veranderingen.
* Onderhandelingsmacht van werknemers en vakbonden: Als werknemers sterke onderhandelingsmacht hebben of als er sterke vakbonden aanwezig zijn, kan dit leiden tot loonstarheid. Werknemers en vakbonden streven vaak naar het behouden van bestaande lonen en arbeidsvoorwaarden, zelfs als de economische omstandigheden veranderen.
* Arbeidsmarktfricties: Inefficiënties en belemmeringen in de arbeidsmarkt, zoals informatie-asymmetrie en zoekkosten, kunnen leiden tot loonstarheid. Werkgevers kunnen terughoudend zijn om lonen aan te passen vanwege de kosten en moeite die gepaard gaan met het vinden en selecteren van nieuwe werknemers.
Loonstarheid kan gevolgen hebben voor de macro-economische stabiliteit. In tijden van economische neergang, wanneer de vraag naar goederen en diensten afneemt en de werkloosheid stijgt, kan loonstarheid ervoor zorgen dat lonen niet dalen om de balans op de arbeidsmarkt te herstellen. Dit kan leiden tot langdurige werkloosheid en een economische recessie.
Monetaire beleidsmakers houden vaak rekening met loonstarheid bij het vormgeven van hun beslissingen. Ze kunnen proberen de lonen te beïnvloeden via inflatiebeheersing, rentetarieven en stimuleringsmaatregelen om de economie te stimuleren en de werkgelegenheid te bevorderen.
Het begrijpen van loonstarheid is belangrijk voor het analyseren van de werking van arbeidsmarkten en het voorspellen van economische ontwikkelingen. Het is ook relevant voor het ontwerpen van beleidsmaatregelen om de werkgelegenheid en economische groei te bevorderen.
