Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Normaal

betekenis & definitie

heeft i.h.a. de betekenis van een afspraak over een toestand, ten opzichte waarvan andere toestanden vergeleken en in getal uitgedrukt kunnen worden. In de scheik. spreekt men van een normaal-oplossing.

Is de oplossing zuur, dan betekent dit dat zij één gramion waterstof, H+, per liter bevat; is zij alkalisch dan bevat zij één gramion hydroxyl, OH-, per liter. Zijn deze hoeveelheden 2 keer groter, resp. kleiner, dan noemt men deze derhalve 2, resp. 0,5 normaal, aangegeven resp. als 1 N, 2 N en 0,5 N. Normaaloplossingen van andere stoffen, die geen H+! of OH- bevatten, worden verkregen door nu te bedenken hoeveel gramion H+ of OH- in de plaats zouden kunnen treden van één gramion van het desbetreffende ion. Zo zal een normaal-oplossing van NaCl één gramion Xa of wel één grammolecuul NaCl per liter bevatten omdat één gramion Na+ in de plaats kan treden van, d.i. equivalent is met, één gramion H:, terwijl één gramion Cl equivalent is met één gramion OH-. Op dezelfde wijze is duidelijk, dat voor een normaal-oplossing van Na.,S04 ½ grammolecuul per liter nodig is omdat Na2SO., equivalent is met 2 H+ , en 2 OH- . Men moet steeds de chem. reactie kennen alvorens men kan vaststellen hoeveel men van een bepaalde stof per liter moet oplossen om een normaaloplossing te krijgen (z. Equivalent gewicht).In de electrochemie kent men de uitdrukkingen normaal-potentiaal, -electrode, -element. De normaal-potentiaal van een waterstof-gas-electrode (druk van de waterstof is een atmosfeer) stelt zich in als deze electrode geplaatst is in een oplossing, die één normaal aan waterstofionen, H, is. Het geheel, electrode met oplossing, heet normaalwaterstofelectrode. Bij afspraak kent men aan deze potentiaal bij elke temp. de waarde nul toe, zodat men elke andere potentiaal t.o.v. deze vergelijken en meten kan, omdat de waarde van de potentiaal van één afzonderlijke electrode niet gemeten kan worden. Zo is de normaal-potentiaal voor zilver de potentiaal van een zilverelectrode, die zich bevindt in een oplossing, die één normaal is aan zilverionen. Het geheel, zilverelectrode met oplossing van zilverionen, heet normaal-zilver-electrode.

Zijn waarde is bij 18°C + • 0,798 V, d.w.z. gemeten t.o.v. de normaal-waterstof-gas-electrode is de normaal-zilverelectrode 0,798 V positiever, volgens Eur. afspraak. Men kent op deze wijze vele normaal-potentialen en -electroden. Een normaalelement is een combinatie van 2 electroden, die elk voor zich een constante potentiaal behouden, wanneer het element een zeer kleine stroom levert, zodat de electromotorische kracht van het element eveneens constant blijft. Bekend is vooral het WESTON-normaal-element, dat als internationale standaard in gebruik is en dat bij 18° een potentiaal verschil heeft van 1,018 Volt.