Extractie is een werkwijze, waarbij een scheiding tussen verschillende stollen wordt bewerkstelligd met behulp van een oplosmiddel, in dit geval extractiemiddel genoemd.
Men onderscheidt: vloeistof-vloeistof extractie, waarbij een vloeislofmengscl (oplossing) wordt behandeld met een extractiemiddel en de vaste stof vloeistof extractie, waarbij vaste stoffen met een extractie-middel worden behandeld. De vloeistof-vloeistof extractie komt in de landbouwnijverheid niet veel voor en blijft hier buiten beschouwing.
De extractie van vaste stoffen wordt daarentegen bij de verwerking van plantaardige materialen veelvuldig toegepast; voorbeelden zijn: het winnen van olie uit zaden, het winnen van suiker uit suikerbieten, van looistoffen uit looistofhoudende materialen, van alkaloiden uit pharmaceutische gewassen enz.
Als extractiemiddel wordt dikwijls water gebruikt, vaak ook benzine, alcohol c.d. Een deei van de vaste sloffen is in het extractiemiddel oplosbaar en wordt zodoende gescheiden van de niet oplosbare stoffen. De oplossing, welke men verkrijgt, noemt men het extract.
In plaats van de naam e. worden vaak andere namen gebruikt. Zo spreekt men van uitwassen, wanneer kleine hoeveelheden oplosbare stoffen, dikwijls verontreinigingen, die gehecht zijn aan het oppervlak van een vaste stof, worden geëxtraheerd. Wanneer een deel van de vaste stof in oplossing gaat, spreekt men ook van uitlogen. Er is echter geen scherp onderscheid tussen deze verschillende bewerkingen.
De eenvoudigste werkwijze is, dat men het te e. materiaal vermengt met een zekere hoeveelheid oplosmiddel, dit mengsel enige tijd laat staan, vervolgens scheidt in oplossing en natte vaste stof en deze laatste opnieuw met een hoeveelheid vers extractiemiddel behandelt. Dit wordt herhaald totdat het materiaal voldoende is uitgeput. Men heeft dan echter een grote hoeveelheid extractiemiddel nodig, terwijl men een extract van geringe concentratie verkrijgt.
Men kan dan ook beter gebruik maken van een tegenstroom-werkwijze, waarbij het verse materiaal met reeds vrij geconcentreerd extract wordt uitgeloogd en het bijna uitgeputte materiaal met vers extractiemiddel. Dit kan discontinu of semicontinu in een aantal trappen geschieden dan wel volledig continu in speciaal daarvoor geconstrueerde apparaten. Een bijzondere uitvoeringsvorm van de semicontinue tegenstroomextractie is de diffusiebatterij, die in beetwortelsuikerfabrieken wordt gebruikt.
