Het toppunt van Nederland

Aad Struijs (2002)

Gepubliceerd op 30-07-2018

Vaals

betekenis & definitie

Het hoogste punt van Nederland ook bijzonder maakt is dat er drie landsgrenzen bijeenkomen. De nationale vlaggen en grenspalen van Nederland, België en Duitsland markeren het Drielandenpunt. Die grenspalen zijn overigens uit symbolische overwegingen broederlijk naast elkaar geplant. Ze staan alledrie ruimschoots op Nederlands grondgebied, want dat is leuker voor een foto.

De Nederlandse grenssteen draagt het nummer 193. De middelste, gietijzeren paal, is in de Eerste Wereldoorlog door de Duitsers gejat en enige tijd in een Akens museum gezet. De herkomst van de derde grenspaal is onbekend. Hij draagt het jaartal 1928, maar prijkt al op foto's uit 1914.

Jarenlang was er sprake van een Vierlandenpunt. Nadat Napoleon in 1815 zijn Waterloo had gevonden, moesten allerlei landsgrenzen opnieuw worden vastgesteld. De onderhandelaars van Pruisen en het Koninkrijk der Nederlanden - waar ook België nog deel van uitmaakte - konden het niet eens worden over een taartpunt land, waar zich de zinkmijnen van Altenberg bevinden.

Het gebiedje, Moresnet genaamd, kreeg een aparte status en werd vanaf 1821 gezamenlijk bestuurd door een Nederlandse en een Pruisische commissaris. Toen in 1830 het koninkrijk België ontstond, werden de grenzen opnieuw vastgelegd. Vaals, negen jaar lang Belgisch, keerde terug in de Nederlandse moederschoot; Moresnet behield zijn aparte status.

Het Vierlandenpunt was geboren. De arts Molly probeerde van Moresnet een zelfstandige staat te maken, compleet met een eigen grondwet, eigen munt, eigen postzegel en het Esperanto als voertaal. Alleen die postzegel kwam er en werd zeventien dagen lang uitgegeven. Daarna grepen de drie aangrenzende grootmachten in. Na het einde van de Eerste Wereldoorlog (1918) kwam Moresnet bij België. De Vaalserberg torst twee uitzichttorens: de Wilhelmina- en de Boudewijntoren. Deze laatste staat overigens op Belgisch grondgebied. Vanaf de 50 meter hoge trans zijn bij goed zicht zelfs de Duitse Eifel, de Limburgse mijnstreek en de Belgische Ardennen te zien. Wie zich te sportief voelt voor de lift, kan de trap van 223 treden nemen.

De grootste doolhof van Nederland, althans wat de lengte van de route betreft. In die 2,2 kilometer lange wirwar van paden en lanen raakt men al snel het spoor bijster, want elektronisch bestuurde obstakels zorgen telkens opnieuw voor verrassingen. Maar wie via omwegen, langs spuitende watermuren en over drie bruggen uiteindelijk het middelpunt van het Drielandenlabyrint bereikt, heeft vanaf een verhoogd platform een amusant uitzicht op de nog dolende bezoekers. Er zijn ook andere activiteiten, onder andere kleiduiven schieten met lasergeweren. Adres: Viergrenzenweg 97.

TIP: Als er voldoende sneeuw ligt, is het Drielandenpunt een paradijs voor langlaufers. Het grensoverschrijdende loipencircuit heeft een lengte van maar liefst 142 kilometer. Starten is ook mogelijk in Vijlen en Holset. Er is een goede bewegwijzering. Het VVV-kantoor in Vaals verhuurt langlaufuitrustingen.