Het toppunt van Nederland

Aad Struijs (2002)

Gepubliceerd op 30-07-2018

Terschelling

betekenis & definitie

Op Terschelling staat de oudste vuurtoren van Nederland: de Brandaris. Deze naam herinnert aan een kapel die in de middeleeuwen op het eiland werd gebouwd ter ere van de Heilige Brandanus. Deze Ierse zeevarende geloofsverkondiger uit de 6de eeuw schopte het tot schutspatroon van de zeelieden.

Op de toren brandde 's nachts een groot vuur om de zeelieden een veilige doorvaart van en naar Amsterdam te wijzen. Het merkteken was zo belangrijk, dat het Amsterdamse gemeentebestuur in het midden van de 16de eeuw driemaal diep in de buidel tastte om bij te dragen aan de kosten van restauraties en herstel. In 1594 verzwolg de zee de kapel en de toren. Landinwaarts verrees een nieuw vuurbaken. Het werd in 1833 voorzien van een grote olielamp. In maart 1907 was de Brandaris de eerste vuurtoren met elektrisch licht. De stralenbundel is op een afstand van 35 kilometer te zien.

Op Terschelling is het centrum van de cranberryteelt. Het eiland had ook de Nederlandse primeur van deze bessen. Volgens overlevering vonden jutters langgeleden een gesloten vat op het strand. In de hoop dat er wijn in zou zitten, rolden zij hun buit de duinen in. Toen bleek dat het vat geen veredeld druivensap bevatte, maar slechts bessen, lieten de jutters teleurgesteld hun vondst achter in een duinpan. Van daaruit begon de cranberry aan zijn opmars. Cranberry Cultuur Skylge in het dorpje Formerum vertelt alles over de vitaminerijke duinbessen, de verwerking, de natuurlijke kracht en de geestverruimende werking ervan.

Op de bijna 4400 hectare grote Boschplaat heeft de natuur vrij spel. Het beheer van het gebied is zo excellent, dat de Raad van Europa het in 1974 beloonde met het 'Europees diploma voor natuurgebieden'. De Boschplaat is het eerste Nederlandse natuurgebied dat een Europese status kreeg. Ook twee andere terreinen van Staatsbosbeheer werden tot Europees Natuurgebied gebombardeerd, namelijk de Weerribben* in de Kop van Overijssel en de Oostvaardersplassen in Flevoland. In totaal ontvingen bijna vijftig natuurgebieden in Europa de hoge onderscheiding.

Op de Boschplaat vormde de natuur stille, vochtige valleien, met unieke plantensoorten, vlinders en een van de grootste vogelkolonies van ons land. Hier broedt meer dan vijf procent van alle Nederlandse lepelaars, eidereenden, kiekendieven, velduilen, strandplevieren, wulpen, zilvermeeuwen, kleine mantelmeeuwen, tapuiten, sprinkhaanrietzangers, grauwe klauwieren en barmsijsjes.

Het Centrum voor Natuur en Landschap aan de Burg. Reedekerstraat 11 in West-Terschelling voorziet al dat moois van toelichting.

Staatsbosbeheer houdt rondleidingen door onder andere de zilvermeeuwenkolonie op de Boschplaat.

< >