Het toppunt van Nederland

Aad Struijs (2002)

Gepubliceerd op 30-07-2018

Terneuzen

betekenis & definitie

Dammen en bruggen verlosten Zeeland uit zijn isolement en zorgden voor een belangrijke groei van de industrie en het toerisme. Alleen Zeeuws-Vlaanderen is nog steeds een landje apart. De sfeer is een mengeling van Zeeland en Vlaanderen. De veerdiensten Vlissingen-Breskens en Kruiningen-Perkpolder verbinden dit buitenste stukje binnenland met de rest van de provincie.

Zeeuws-Vlaanderen is het enige deel van Nederland dat over de weg alleen via het buitenland te bereiken is. Want wie de veerponten wil mijden, moet omrijden via België. Dat verklaart waarom de Zeeuwse stiefdochter zulke dikke maatjes is met buurman Belg. Samen met het Land van Waas, het Meetjesland en Brugge-Ommeland (Oost- en West-Vlaanderen) presenteert Zeeuws-Vlaanderen zich als toeristische eenheid. Het gebied strekt zich uit van Damme - waar de wieg van de fratsenmaker Tijl Uilenspiegel stond - tot voorbij Hulst*, het decor voor de streken van de Vos Reinaerde; ook al zo'n literair hoogtepunt over de sluwe slimmigheid van de Vlamingen, die zoveel vreemde heersers wisten te overleven.

Aan het 'isolement' van Zeeuws-Vlaanderen komt in 2003 een einde als de Westerscheldetunnel opengaat. Die verbindt het Zeeuws-Vlaamse Terneuzen met Ellewoutsdijk op Zuid-Beveland, een afstand van 6,6 kilometer. Bij de bouw van de tunnel wordt gebruikgemaakt van nieuwe technieken voor het boren in slappe grond, de zogeheten hydroschildmethode. Het diepste punt ligt 60 meter beneden NAP. Daarmee is de langste tunnel van Nederland meteen ook de diepste tunnel van ons land. De bouw kost twee miljard gulden. Naar verwachting zullen per etmaal 12.000 voertuigen door de tunnel rijden. De capaciteit ligt op 27.000 auto's per etmaal. Ter vergelijking: de huidige veerboten zetten per dag gemiddeld 7500 auto's over. Na de opening van de vaste oeververbinding zal alleen tussen Vlissingen en Breskens een veerdienst voor fietsers en voetgangers blijven bestaan. Het bezoekerscentrum Westerscheldetunnel brengt aan de hand van een maquette en een tunnelboormachine de bouw van de oeververbinding in beeld. Adres: Willemskerkeweg 1, Hoek/Terneuzen.

Terneuzen is de derde havenstad van Nederland. Volgens legenden was de stad de thuishaven van de Vliegende Hollander, het spookschip waarmee kapitein Willem van der Decken tot het einde der dagen over de wereldzeeën zwerft op zoek naar rust. Eigen schuld dikke bult, want Van der Decken had tijdens een zware storm rond Kaap de Goede Hoop God vervloekt en gezworen dat hij desnoods met hulp van de duivel zijn reis zou doorzetten. God strafte onmiddellijk. Volgens oude zeemansverhalen moet de Vliegende Hollander met zijn dode bemanningsleden voor eeuwig stuurloos tegen de wind in varen, zelfs dwars door andere schepen heen. Vroeger waren zeelieden er heilig van overtuigd dat een ontmoeting met de Vliegende Hollander een dreigende ondergang betekende. Waar of niet waar, het blijft een prachtige zeemanslegende. De componist Richard Wagner baseerde er zijn opera Der fliegende Holländer op (1843).

Een gedenkteken van het illustere spookschip is te vinden in de Oostelijke Kanaalarm, op een steenworp afstand van het sluizencomplex. Dit Portaal van Vlaanderen bestaat uit drie grote sluizen. Er zijn rondleidingen, rondvaarten en een informatiecentrum.