Bij het aanschouwen van de Basiliek H.H. Agatha en Barbara zal het niemand verbazen dat Oudenbosch ook wel het Rome van de Lage Landen wordt genoemd. De koepel van de basiliek vertoont namelijk grote gelijkenis met de Sint-Pieter in Vaticaanstad, terwijl de gevels als twee druppels water lijken op de kerk Sint-Jan-van-Lateranen, eveneens in Rome.
In Oudenbosch is alles alleen stukken kleiner. Er is nog een verschil. In Oudenbosch werd geen kostbaar marmer toegepast. De roomse grandeur kreeg een zuinige Nederlandse vertaling in de vorm van beschilderd hout, niet van echt te onderscheiden. Deze techniek wordt 'marmeren' genoemd. Twee wereldberoemde kerken in Rome mogen dan als 'voorbeeld' gediend hebben, de H.H. Agatha en Barbara is wel degelijk een originele schepping. De basiliek werd gebouwd op initiatief van 'zouavenpastoor' W. Hellemons. De feitelijke bouw vond tussen 1867 en 1880 plaats onder leiding van architect P.J.H. Cuypers. Onder meer vanwege de Nederlandse interpretatie van 'klassieke' voorbeelden, belandde de basiliek op de Monumenten Top 100.
In het voormalige gemeentehuis aan de voet van de basiliek bevindt zich het Nederlands Zouavenmuseum. Het heeft de grootste zouavenverzameling ter wereld.
Zouaven waren pauselijke vrijwilligers die tussen 1867 en 1870 ten strijde trokken om Vaticaanstad onder Paus Pius IX te verdedigen tegen Italiaanse nationalisten onder aanvoering van Garibaldi. Aan de strijd namen 3000 Nederlanders deel. Dertig van hen sneuvelden in de strijd. Hun namen staan gebeiteld in de gedenksteen, met de beeltenis van Paus Pius IX. Het monument staat op het voorplein van de basiliek. De laatste Nederlandse oud-zouaaf overleed in 1946.
Het Zouavenmuseum brengt de merkwaardige episode in de kerkgeschiedenis in beeld aan de hand van uniformen, vaandels, brieven en andere herinneringen. Het kostbaarste stuk is het Mentanavaandel, een herinnering aan de Slag bij Mentana, die mede dankzij de moed van de Nederlanders werd gewonnen. Adres: Markt 31.
