Het toppunt van Nederland

Aad Struijs (2002)

Gepubliceerd op 30-07-2018

Dinxperlo

betekenis & definitie

In de Raadhuisstraat opende in september 1999 het eerste Europese binationale politiebureau de deuren. Aan de gevel maakt het bord Politie/Polizei duidelijk dat het wordt bemand door Nederlandse en Duitse politiemensen. Dat juist Dinxperlo de primeur heeft is niet zo verwonderlijk.

Het stadje balanceert namelijk op de grens, die er dwars doorheen loopt. Dat is duidelijk te zien op de Anholtseweg en de Heelweg. De ene kant van de straat is Nederlands, de overzijde Duits (het dorp Suderwick). De trottoirband doet dienst als grens. Geen wonder dat het grensstadje een rijk smokkelaarsverleden heeft. Ooit was smokkelen een sport. Hele volksstammen grensbewoners werden met boter op het hoofd geboren. Bij nacht en ontij zeulden ze - vaak uit pure armoede - sigaretten, koffie, chocolade en natuurlijk Holländische Butter over de grens.

Met slimmigheidjes leidden ze de koddebeiers om de tuin. Soms liep het mis. Zoals bij dat oude vrouwtje dat boter in haar directoire naar Duitsland smokkelde. Toen zij op een ijskoude winterdag met een opvallend laag kruis en té brede heupen over de grens wilde waggelen, kreeg een douanier argwaan. In de grenspost plantte hij de volumineuze vrouw op een stoel naast de kachel. Het duurde niet lang of de boter liep haar dun uit de broek.

Maar de jongensboekenspanning verdween in de jaren zeventig van de 20ste eeuw, toen mensensmokkelaars, drugsbaronnen en andere criminelen het grote geld roken en de grens tussen goed en kwaad verder verlegden. Smokkelen werd oorlog. Over smokkelen, grenscontrole, douane en het wegvallen van de Europese binnengrenzen verhaalt de collectie van het Grenslandmuseum. Er zijn grensdocumenten, smokkelwaar, foto's, uniformen en studiemateriaal voor de douaneopleiding te zien. Adres: Markt 1b.

In 1909 erfde de Haagse notaris mr. Theodore Marie Theophille te Rietstap van zijn oom het landgoed De Rietstap. Het testament bepaalde dat hij van het geld een kapel moest bouwen met daarin een schilderij voorstellende de kruisiging van Christus. Het bedrag dat overbleef mocht neeflief zelf houden. Theodore te Rietstap voldoet op een opmerkelijke wijze aan de gestelde voorwaarden. Omdat verzuimd was testamentair de afmetingen vast te leggen, liet hij een godshuisje bouwen met een lengte van slechts 6,40 meter, een breedte van 4,5 meter en een hoogte van 5 meter.

Aan de slimheid en krenterigheid van de notaris dankt Dinxperlo nu het kleinste kerkje van Nederland. Het neogotische stulpje in zakformaat is nooit voor de eredienst gebruikt. Het deed dienst als bergruimte en kippenhok. Tegenwoordig is er een kunstgalerie in gevestigd (alleen op zondag open). Toen het landgoed in 1984 plaats moest maken voor een bedrijventerrein, is het kerkje afgebroken en op een steenworp afstand steen voor steen weer opgebouwd. Het schilderij van de kruisiging verhuisde in 1978 mee met de laatste bewoner van het landgoed naar Groningen. In het kerkje hangt nu een reproductie. Adres: Meniststraat, bedrijventerrein De Rietstap.