het zuidelijke deel van het dubbel-continent Amerika, groot 17,9 milj. km2, bijna 200 milj. inwoners. Het kan als een zelfstandig werelddeel worden beschouwd, daar het met Midden-Amerika slechts door de smalle landengte van Panama is verbonden.
Het grootste deel van Zuid-Amerika ligt in de tropische luchtstreken. Het meest zuidelijke punt, Kaap Hoorn, reikt van alle continenten het verst naar het zuiden. Tussen het hoge plooiingsgebergte de Andes (Aconcagua 6958 m) in het westen en de zacht golvende rompgebergten van Brazilië en Guyana in het oosten liggen de uitgestrekte laagvlakten van de Amazone, in het gebied van de evenaar, de Orinoco in het noorden en de Parana in het zuiden. Het regenrijke Amazonebekken is een geweldig uitgestrekt gebied van tropische oerwouden, dat op verschillende plaatsen nog geheel onbekend is en zelden door mensen werd betreden. In de andere laagvlakten vindt men uitgestrekte steppen en savannen, die in de Orinoco-vlakte llanos, in de Parana-vlakte pampa’s worden genoemd. Het zijn uitnemende weide- en vruchtbare landbouwgebieden.
Op de schier eindeloze vlakten weiden reusachtige kudden runderen, soms nog wild of door met een lasso bewapende herders te paard, de gaucho’s, bewaakt. Steeds meer worden de pampa’s voor de landbouw ontsloten. De voornaamste uitvoerprodukten van deze streken zijn: bevroren vlees, huiden, tarwe en lijnzaad. De belangrijkste tropische produkten zijn: koffie, 80% van de wereldproduktie (Brazilië en Columbia), cacao (20%), suiker (15% van de wereldproduktie). Lange tijd was men op monocultures ingesteld, d.w.z. men hield zich slechts met de teelt van één bepaald gewas bezig, b.v. in Brazilië alleen koffie. Daaraan waren grote nadelen verbonden.
Bij misgewas werd daardoor het gehele economische leven verstoord. Daarom worden tegenwoordig in Brazilië, Columbia, enz., naast koffie ook cacao, suikerriet en andere produkten geteeld. Zo worden deze landen minder vatbaar voor economische crises. Belangrijke delfstoffen zijn: zilver (17% van de wereldproduktie), vanadium, koper, tin en vooral ook aardolie (Venezuela, Columbia). In Zuid-Amerika wonen nog miljoenen Indianen. De grootste bevolkingsgroep echter vormen de mestiezen, de kleurlingen, afstammelingen van blanken en Indianen.
Staatkundig bestaat Zuid-Amerika uit de republieken Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Columbia, Ecuador, Guyana, Paraguay, Peru, Uruguay, Venezuela en de tot Frankrijk en Nederland behorende delen van Guyana; zie ook de omschrijving van de afzonderlijke landen. De Zuidamerikaanse staten zijn met de USA verbonden door de Organisatie van de Amerikaanse staten (OAS). Maar ook economisch zijn Noord- en Zuid-Amerika nauw verbonden. Van de gehele invoer van de USA levert Zuid-Amerika 33%, terwijl van de totale import van de Zuidamerikaanse landen 50% uit de USA afkomstig is. Men heeft Zuid-Amerika ook wel Iberisch Amerika genoemd, daar het door Iberiërs (bewoners van het Iberisch Schiereiland, namelijk Spanjaarden en Portugezen) ontdekt, veroverd en drie eeuwen lang beheerst werd. In Brazilië wordt Portugees, in de andere landen Spaans gesproken.
Omstreeks het jaar 1500 veroverde Cabral Brazilië en het noordoosten van Zuid-Amerika, in 1520 de Spanjaard Cortez Mexico en zijn landgenoot Pizarro Peru. Omstreeks diezelfde tijd zeilde Magalhaes om de zuidpunt van Zuid-Amerika (Straat Magalhaes). Van Peru uit drongen de Spanjaarden verder naar het zuiden en namen deze gebieden in hun bezit. De veroverde landen werden van hun goud en zilver beroofd (de Spaanse zilvervloten) en de vroegere bezitters van deze rijke landen, de vredelievende en voor een deel cultureel zeer hoogstaande Indianen (het rijk der Inka's), werden tot slavenarbeid in de mijnen gedwongen. Tot in de 19de eeuw was Zuid-Amerika een koloniaal gebied van Spanjaarden en Portugezen. Eerst in die tijd ontstonden er vrije en onafhankelijke republieken, vooral onder de leiding van de vrijheidsstrijder Simon Bolivar.
