XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Dapperbuurt

betekenis & definitie

Dapperbuurt - De dapperbuurt ontstond na een raadsbesluit van 18 sept. 1873. De architect N. Redeker Bisdom verzocht de gemeente een straat van ca. 500 m lengte tussen de Oetewalerweg en het geprojecteerde talud van de Oosterspoorbaan te mogen aanleggen. De raad willigde dit verzoek in en zo ontstond de Dapperstraat.

Genoemde architect legde ook de Wagenaar- en de Commelinstraat aan. Een combinatie van grondeigenaars, namens welke H. Landsaat optrad, wist beslag te leggen op de Roomtuintjes* op de hoek van de Oetewalerweg, de Linnaeusstraat en de Buitensingel*. Aan deze combinatie danken we de Von Zesenstraat en de Pieter Vlamingstraat. De Wijttenbachstraat werd aangelegd door de Maatschappij tot

Exploitatie van Onroerende Goederen. De Eerste Van Swindenstraat werd aangelegd langs de Molenwetering, een van de wateren die nodig waren voor de waterhuishouding van de Overamstelpolder. Dit water werd gedempt, er kwamen riolen en duikers en in 1890 ontstonden de Eerste Van Swindenstraat en het Dapperplein. Het Dapperplein is in de geschiedenis van de buurt een belangrijk plein gebleken. Tot de bijzondere bebouwing van de Dapperbuurt behoorde de hervormde Muiderkerk*, die op tweede kerstdag 1892 werd ingewijd. Na de Tweede Wereldoorlog is er veel veranderd in de Dapperbuurt. De straten werden verbreed en geasfalteerd (1956); de Dapperstraat kreeg een 7 m brede geasfalteerde rijweg met inhammen van 3,50 m voor de marktkramen (1960).

Na 1970 werd met de sanering van de Dapperbuurt begonnen. Het Kasbaplan van architect Piet Blom ging uit van de bouw van eengezinswoningen, maar die plannen zijn in de loop van de jaren wel "enigszins" veranderd. Enkele toekomstige bewoners van de nieuwbouw in de Wagenaarstraat sloegen op 1 mei 1975 de eerste paal voor een complex van 56 nieuwbouwwoningen in dit deel van de Dapperbuurt. De eerste paal was het begin van de vernieuwing van de buurt voor en door de buurtbewoners. Sinds de start van de inspraakprocedure (nov. 1973) hebben veel buurtbewoners een belangrijk deel van hun vrije tijd opgeofferd om zelf te kunnen bepalen hoe in de toekomst hun woonomgeving eruit moest zien. Op 14 sept. 1977 werd de eerste paal geslagen in "het oudste gat" van de Dapperbuurt aan de Wijttenbachstraat voor een project van architect Hein Vermeer.

LIT. Ir. J.A. van Gelder; Geboorte en wedergeboorte van de Dapperbuurt, O.A. 1960, 67; R. Blijstra, Dapperbuurt, O.A. 1974, 174; id., De bevolking van de vier buurten, Weesperzijde, Dapperbuurt, Oosterparkbuurt, Transvaalbuurt, O.A. 1975, 85; E. Weber, De Dapperbuurt in de jaren dertig, O.A. 1980, 271 en 339; De Dapperbuurt daarna, O.A. 1980, 345; Joseph Benijs, Kleur bekennen in de Dapperbuurt, 1984; E. Weber, Het Oosterpark, O.A. 1989, 170; Ton Heijdra en Max Popma, Stomweg gelukkig in Amsterdam-Oost, 1996; Ton Heijdra, Darren en Werkbijen. Schrijvers over Amsterdam-Oost, 1999; Ton Heijdra, Zeeburg, 2001.