Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 11-08-2020

Hollanditis

betekenis & definitie

(1981 (pol.) terughoudende opstelling van Nederland ten aanzien van de plaatsing van kernwapens door de Amerikanen in de eerste helft van de jaren tachtig van de twintigste eeuw. Deze houding werd vergeleken met een besmettelijke ziekte, want zij zou ook andere landen beïnvloeden en de positie van de NAVO aantasten. Sinds 1981 in gebruik; op 21 november van dat jaar werd in Amsterdam de eerste grote vredesdemonstratie gehouden. De term werd gelanceerd door de Amerikaan Walter Lacqueur. Hij gebruikte het woord in Commentary van augustus 1981 in een artikel, waarvan de titel luidde: `Hollanditis: A New Stage in European Neutralism'. Een synoniem is Hollandse ziekte, vertaling van het Engelse Dutch disease. Kijk ook onder -itis*.

• Maar de werkelijkheid wierp het ikavisme op, oftewel de hollanditis, en het ligt niet in mijn aard over de heersende rage te zwijgen tot hij overgewaaid is. (Renate Rubinstein: Links en rechts in de politiek en in het leven. 1982)
• Veel taalminnende lezers hebben gereageerd op ons artikel van 23 april over de wijze waarop de talrijke Nederlandse woordenboeken het woord „hollanditis" zouden omschrijven. Het maandblad Onze Taal, orgaan van het Genootschap Onze Taal, had in zijn aprilnummer de redacteuren van de woordenboeken in de gelegenheid gesteld dit nog niet in hun boeken opgenomen woord te omschrijven. (De Telegraaf, 14/05/1983)
• De term Hollanditis wordt in de loop van de maanden iuni en juli door de NOS-radio verder belicht in onder meer een gesprek met mr. Hans van Mierlo (26 juni), twee afleveringen over de stellingname van de politieke partijen en in hetbijzonder de PSP (3 en 10 juli) en een gesprek met prof. dr. A. W. van der Dunk over Hollanditis in historische context (24 juli). (Leeuwarder courant, 18/06/1984)
• Internationale specialisten hebben intussen `Hollanditis' vastgesteld en de ooit zo degelijke verdragspartner bevindt zich geregeld in de hoek van de Navo-klas waar doorgaans Deens en Grieks wordt gesproken. (NRC Handelsblad, 02/11/1985)
• Interessant is het verband dat hij legt tussen de IJzerbedevaart en de grote demonstraties tegen de kernraketten in België. België had en heeft nooit last gehad van `hollanditis', stelt hij. (De Volkskrant, 29/04/1989)
• Waar is de Hollanditis, waar is het brede vredesfront van kerken tot Groen Links? (HP/De Tijd, 09/11/1990)
• Hij is een van de weinige ambassadeurs in Den Haag die niet alleen het politieke wereldje maar de hele Nederlandse samenleving goed kennen. Hij prijst onze solide politieke cultuur, en is blij dat de weinig vleiende term 'hollanditis' - in zwang geraakt tijdens de discussies over plaatsing van kruisraketten in Nederland - weer uit het internationale jargon is verdwenen. (NRC Handelsblad, 26/03/1990)
• Het Nederland van de Hollanditis en de Dutch disease – krantentermen voor de stagflatie van weleer – was nu het model van de nieuwe economie, een land dat harmonieus streefde naar een almaar groeiende welvaart. (Han van der Horst: De mooiste jaren van Nederland. 2013)