Een woordenboek van de filosofie

Begrippen, stromingen, denkers (2017)

Gepubliceerd op 20-04-2017

Significa

betekenis & definitie

Stroming die een op nieuwe leest geschoeide studie van de menselijke verstandhouding, en met name van het taalgebruik propageerde. De Engelse Lady Victoria Welby introduceerde de significa rond 1900 als een nieuwe wetenschap voor de ontwikkeling van een tekentheorie voor verstandhoudings- en kenprocessen. De significi bekritiseerden inadequaat taalgebruik, en stonden opvoedkundige en sociale hervormingen voor. De internationale signifische kring had o.a. contacten met C.S. Peirce en Martin Buber.

In Nederland werd de significa door de schrijver, psychiater en sociaal hervormer Frederik van Eeden geïntroduceerd. Tot de Signifische Kring behoorden o.m. de wiskundige en logicus L.E.J. brouwer, de linguist, psycholoog en theoloog Jac. van Ginneken, de jurist en schrijver Jac. Israël de Haan en de filosoof en wiskundige G. Mannoury. Een aantal opvattingen van de significi, met name over taalgebruik, tonen verwantschap met die van de Wiener Kreis en de opkomende analytische filosofie in Engeland. Tot een samenhangend wetenschappelijk programma is het echter nooit gekomen, en mede hierdoor begon de beweging vanaf de jaren ’20 weer uiteen te vallen.
H.W. Schmitz, Verstandigungshandlungen. Eine wissenschaftshistorische Rekonstruktion der Anfange der signifischen Bewegung in den Niederlanden
(1892-1926,), 1985.