Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 09-08-2018

Majoraat

betekenis & definitie

Majoraat (Onder het) verstaat men die bijzondere wijze van erfopvolging, volgens welke alleen de oudste van de bloedverwanten, die den erflater even na in den bloede bestaan, hem in zijne nalatenschap opvolgt. Bij het berekenen volgens deze wijze van erfopvolging wordt op de linie geene acht geslagen; hij, die physiek de oudste is onder de bloedverwanten, die den erflater in gelijken graad bestaan, wordt alleen tot de opvolging geroepen. Eigenlijk is het majoraat slechts eene modificatie, eene wijziging van een ander, ruimer begrip, namelijk van het senioraat. Het senioraat stelt over ’t algemeen de verwanten in mannelijke linie in de erfopvolging boven die uit de vrouwelijke linie; de agnaten gaan vóór de cognaten.

De eerste en voornaamste vorm van het senioraat is de primogenituur. Bij deze wijze van erfopvolging komt de linie wel degelijk in aanmerking, zoodat de oudere linie de voorkeur heeft boven de jongere, en wel zoo, dat de eerstgeborene in de oudste linie het eerst aan de beurt is in de erfopvolging en na hem zijn eerstgeboren zoon, die op zijne beurt door een oudere in de jongere linie niet wordt uitgesloten. Eene jongere linie komt dus niet in aanmerking, vóórdat de oudere is uitgestorven. De meeste beschaafde wetgevingen hebben dit systeem als onbillijk, ondoelmatig en verwarring stichtend laten varen. Alleen de regels voor de troonopvolging zijn nog op deze leest geschoeid, en voorts wordt nog de opvolging in de bestaande, geoorloofde fideicommissen naar haar geregeld.

Engeland volgt nog de voorschriften der primogenituur in de regeling van het privaat erfregt, althans voor zooveel aangaat de vererving van het vast, het familiegoed. De tweede vorm van het senioraat is het majoraat. De derde is het senioraat in engeren zin „het eigenlijke senioraat.” Het kiest voor de opvolging hem uit, die physiek de oudste is onder de bloedverwanten, zonder acht te slaan op linie of graad van verwantschap. Het komt zeer weinig voor, en wordt slechts toegepast, waar sprake is van de opvolging in zekere waardigheid of regt op eerbetoon, die eigenaardig het meest gepast geacht worden voor die leden der familie, die de oudste in jaren zijn. Het junioraat is het omgekeerde van het senioraat en heeft eveneens drie vormen: de postremogenituur, het minoraat en het junioraat.

Met den naam „majoraat” bestempelt men ook wel het goed, dat het onderwerp is van een fideicommis over de hand. Zie Fideicommis.

< >