Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 08-08-2018

Halley

betekenis & definitie

Halley (Edmund), een beroemd wis- en sterrekundige, geboren te Haggerston bij Londen (thans eene wijk van Londen) den 29sten October 1656, wijdde zich aanvankelijk aan de letterkunde en aan de talen en later aan de sterrekunde. Nadat hij op 19-jarigen leeftijd een moeijelijk astronomisch vraagstuk opgelost had, zond de regéring hem in 1676 naar St. Helena, om er het zuider-halfrond waar te nemen. De vrucht van dezen togt was zijn „Catalogus stellarum australium (1679)”.

Na zijn terugkeer werd hij lid van het Koninklijk Genootschap te Londen en van de Académie van Wetenschappen te Parijs. Op last van het eerstgenoemde, hetwelk hem tot secretaris koos, ging hij naar Dantzig, om uitspraak te doen over een wetenschappelijken strijd tusschen Hooke en Hevelius, en vervolgens naar Frankrijk en Italië. Tusschen Calais en Parijs ontdekte hij de later naar hem genoemde komeet, die hij voorts op de nieuwe Koninklijke Sterrewacht gadesloeg. In 1703 werd hij hoogleeraar in de wiskunde te Oxford, en in 1720 koninklijk sterrekundige te Greenwich. Hij bewerkte eene theorie der maan ter bepaling van de lengte op zee, maakte de sterrekundigen opmerkzaam op den doorgang van Venus over de zon in 1761, en wees aan, hoe men door de waarnemingen daarvan op verschillende plaatsen der aarde de parallaxis van de zon zou kunnen bepalen.

Hij overleed den 14den Januarij 1742. Hoogstbelangrijk zijn de door hem vervaardigde „Tabulae astronomicae”, welke eerst na zijn dood in het licht verschenen (1749) en 10 jaar later nogmaals werden uitgegeven door Lalande. Hij verbeterde de duikerklok en was de uitvinder van den spiegel-octant. Hij berekende voorts de loopbanen van 24 kométen en toonde aan, dat die van 1682 reeds in 1456, 1531 en 1607 verschenen was, weshalve hij haren 76-jarigen loopkring vaststelde, ’t geen later (het laatst in 1835) door de uitkomst bevestigd werd.

< >