Impact beleggen is de gehanteerde, niet gespecificeerde benaming voor een specifieke vorm van beleggen, die gekenmerkt wordt door het gericht zijn op het daarmee tevens bijdragen aan maatschappelijke belangen via verantwoord ondernemerschap, uiteraard naast het streven naar een passend rendement op de investering.
Ook wel genoemd: donkergroen beleggen en impact investing.
Zie ook: beleggen, duurzaam, duurzaamheid, duurzame ontwikkeling, groen, groen beleggen en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Impact beleggen kan uitgevoerd worden op individuele basis door elke belegger naar eigen inzichten. Maar er zijn ook specifiek daarop gerichte ‘impactfondsen’, waarin deelgenomen kan worden. Zie ook: belegger, belegging, beleggingsinstelling en fonds.
Een voorbeeld daarvan is de zogenaamde ‘social impact-bond’, ‘SIB’. Dat betreft effecten om privaat kapitaal op te halen, uitgegeven door een specifieke financieringsinstelling, die actief is binnen een of meer gemeenten, waarbij met de inzet van dat kapitaal getracht wordt maat-schappelijke problemen binnen die gemeente(n) op te lossen. Of in ieder geval die problema-tiek in voldoende mate te verlichten, gemeten naar met die gemeente(n) overeengekomen maatstaven. Mocht dat een succes zijn, dan wordt het daarvoor ingezette kapitaal door de ge-meente vergoed. Vanaf de start wordt uitgegaan van die activiteiten een succes te maken, zo-dat de verstrekking van dat private kapitaal te zien is als een soort verstrekte lening. Zie ook: effect, gemeente, instelling, kapitaal, lening en maatstaf. Bij impact beleggen raakt de winst, behalve de eigen portemonnee, tevens de gemeenschap, natuur en het milieu. Waar beleggen vanuit het oogpunt van duurzaamheid, het ‘duurzaam beleggen’, aangeduid wordt als ‘groen beleggen’, wordt bij impact beleggen vanwege die drie winst-aspecten gesproken van ‘donkergroen beleggen’.
Bij impact beleggen zou namelijk net een stapje méér gezet worden, dan in het geval van duurzaam beleggen. Want bij duurzaam-heid zou het gaan om fysieke zaken, zodat de aandacht voor de samenleving daartoe niet ge-rekend werd. Bij duurzaam beleggen, zoals via een daarop gerichte beleggingsinstelling, kan het effect ervan relatief breed gezien worden. Want er is dan meestal sprake van invloed via activiteiten op milieugebied, sociale omstandigheden en governance. Terwijl ook actief bijge-dragen wordt aan de bewustwording op die vlakken binnen de (lokale) gemeenschap. ‘Breed’ moet dan gezien worden als ‘overal wel iets’, dus enige invloed, maar niet echt direct een omwenteling veroorzakend. Bij impact beleggen zou het dan gaan om het relatieve effect er-van in engere zin opgevat.
Omdat de belegger op die gebieden een minstens zo belangrijke impact nastreeft, als nagestreefd wordt als het te behalen financiële resultaat via het rende-ment. Dus weldegelijk met een direct zichtbaar en blijvend effect. Momenteel kan echter ge-steld worden, dat dit betrekkelijke verschil (al lang) achterhaald is. Onder duurzaamheid – en zodoende ook onder duurzaam beleggen – wordt nu in feite hetzelfde verstaan als bedoeld wordt onder impact beleggen. Echter, toch met één verschil: namelijk bij impact beleggen gaat het om de uiteindelijke concrete, gerealiseerde outcome van het handelen, terwijl bij duur-zaamheid nog veel ruimte is voor ‘window dressing’ en ‘greenwashing’ op het niveau van de output.
Zie ook: benchmarking, governance, milieu, milieu-effecten, rendement, sociale ongelijkheid en winst. Uit een groeiend aantal onderzoeken blijkt, dat het groen en donkergroen beleggen geen slechte-re resultaten laat zien, dan in het geval niet specifiek voor dat uitgangspunt gekozen is. In te-gendeel, gemiddeld zijn de behaalde resultaten zelfs beter. Maar bij beursgenoteerde beleg-gingsinstellingen staat het denken in termen van absolute aandeelhouderswaarde creëren dat nog in de weg. Daarbij wordt impact beleggen vaak als te complex en risicovoller gezien. Het vraagt inderdaad meer betrokkenheid en een bredere focus, wat als complexer over kan ko-men natuurlijk. En ja, het vraagt meer aandacht bij de uitwerking van het beleid en de uitvoe-ring daarvan – en vooral meer persoonlijke betrokkenheid.
Terwijl dat alles transparant moet zijn, wat als kwetsbaar opstellen gezien kan worden. Echter, er komen steeds meer goede voorbeelden beschikbaar en het gedachtegoed wint snel terrein. Het maatschappelijk betrok-ken zijn maakt het ook gemakkelijker draagvlak te creëren binnen de organisatie voor het uit te voeren beleid. Zie ook: aandeelhouder, beleggingsresultaat, beleid, beursnotering, organisatie, waarde en beleggingswaarde.
Het grote probleem daarbij voor impact beleggen is het objectief kunnen bepalen van de daad-werkelijk gerealiseerde impact. Dat probleem is tweeledig, want niet alleen gaat het om het betekenisvol kunnen meten van dergelijke resultaten binnen de meetperiode, met de daarvoor slechts beschikbare korte looptijden, het gaat ook om het afzetten van die resultaten tegen in-ternationaal algemeen geaccepteerde na te streven doelen. Zie ook: looptijd en periode.
Een complicerende factor bij het bepalen van de behaalde resultaten is vaak de aard van de impact, namelijk dat de erachter liggende drijvende krachten niet eenduidig aan bepaalde acties zijn toe te schrijven. Dat ook al als gevolg van het gebrek aan internationaal erkende en geac-cepteerde aan te houden standaarden. Want veel is sterk cultuurbepaald. Bovendien gaat het niet alleen om een meting, resulterend in een absoluut getal, maar óók om het kunnen duiden daarvan. Daarvoor is dan nodig veel begrip voor en kennis van de spelende lokale factoren. Vanwege de moeilijkheden op dat punt, wordt algemeen noodgedwongen teruggevallen op een of meer van de breed opgezette benchmarks, waar onderstaand een paar voorbeelden van zijn weergegeven. Zie ook: benchmark en cultuur.
Wat het genoemde tweede punt betreft, het bepalen van de na te streven doelen, wordt veel gebruik gemaakt van de door de Verenigde Naties geformuleerde duurzame ontwikkelings-doelstellingen. Het gaat dan al gauw richting het maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Zie ook: duurzame ontwikkelingsdoelstellingen VN. Een graadmeter voor de mondiale ontwikkeling op dit terrein is de jaarlijkse publicatie van de ‘Global Impact Investment Network’, ‘GIIN’, met op Europees niveau de gelijkgerichte organisatie van de vereniging voor duurzaam en maatschappelijk beleggen, het ‘Sustainable Investment Forum Europe’, ‘Eurosif’. Of de specifiek op vastgoed gerichte ‘Global Real Estate Sustainability Benchmark’, ‘GRESB’. In datzelfde verband kan gewezen worden op de ‘Corporate Human Rights Benchmark’, ‘CHRB’. Dat richt zich op de mate waarin geselecteerde ondernemingen zich houden aan de mensenrechten. Die benchmark is door, op duurzaamheid gefocuste, institutionele beleggers opgericht. Om hen te helpen de prestaties op dat vlak te beoordelen van ondernemingen, waarin zij een belang hebben opgebouwd, of dat overwegen. Een tweede belang daarbij is, via de beschikbaarheid van dit instrument en de daarmee geboden transparantie, de druk op te voeren die ondernemingen aan te zetten tot verhoging van hun inspanningen wat betreft het nakomen van de mensenrechten. Er wordt een oordeel geveld, op basis van publiek beschik-baar gekomen informatie, via een honderdtal indicatoren.
Zoals salarissen, werktijden, afwe-zigheid van kinderarbeid e.d. hot items. Bovendien wordt nagegaan hoe die ondernemingen reageren op (eventuele) beschuldigingen van de schending van die rechten. Zie ook: indicator, informatie, institutionele belegger en instrument.
Bedacht moet hierbij worden, dat het cruciale punt bij de beoordeling van de geleverde presta-ties, of kwaliteit, het bepalende referentieniveau is. Met andere woorden, waar worden de re-sultaten tegen afgezet? Dat is in dit geval een groot probleem, doordat het ontbreekt aan een eenduidige omschrijving van wat onder impact beleggen, of duurzaam beleggen, verstaan wordt. Dat maakt het bijzonder gecompliceerd aan de verschillende en verschillend soortige ondernemingsactiviteiten van de deelnemers aan zo’n benchmark een waarde toe te kennen. De afzonderlijke aandachtsgebieden zijn elk op zich zo complex van aard en veelomvattend op uitvoeringsniveau, dat de geleverde prestaties op het integrale ESG-niveau nooit met res-pect daarvoor zijn weer te geven in één eindscore. Omgekeerd houdt dat in, dat zo’n toege-kende score op zich geen afdoende zeggingskracht heeft. Anders gezegd, vooralsnog bestaat er op het gebied van impact beleggen, evenals wat betreft maatschappelijk verantwoord on-dernemen, nog geen maatlat voor de bepaling wat goed of slecht is en alles wat daartussen geclassificeerd kan worden. Zie ook: prestatie en referentie. Het probleem wat betreft het waarderen van dergelijke prestaties hangt samen met het kunnen benoemen van de kritische succesfactoren en daarbij aan te merken indicatoren op al die ge-bieden.
Per invalshoek zijn daarvoor weer andere factoren aan te wijzen, terwijl veel niet eens concreet benoembaar zijn als zijnde zogenaamd ‘soft’. Voorlopig zal het nog behelpen zijn en moet een eigen indruk gevormd worden vanuit de groeiende hoeveelheid informatie, die via de vele initiatieven aangedragen wordt. En de toegekende ratings geven daarbij enig houvast en richting aan. Zie ook: kritische succesbepalende factoren en waarderen.
Tags: aandeelhouder – beleggen – belegger – belegging – beleggingsinstelling – beleggingsre-sultaat – beleggingswaarde – beleid – benchmark – benchmarking – beursnotering – CHRB – Corporate Human Rights Benchmark – cultuur – donkergroen beleggen – duurzaam – duur-zaam beleggen – duurzaamheid – duurzame ontwikkeling – duurzame ontwikkelingsdoelstel-lingen VN – effect – Eurosif – fonds – gemeente – GIIN – Global Impact Investment Net-work – Global Real Estate Sustainability Benchmark – governance – GRESB – groen – groenbeleggen – impactfondsen – impact investing – indicator – informatie – instelling – in-stitutionele belegger – instrument – kapitaal – kritische succesbepalende factoren – lening – looptijd – maatschappelijk verantwoord ondernemen – maatstaf – milieu – milieu-effecten – organisatie – periode – prestatie – referentie – rendement – SIB – sociale ongelijkheid – social impact-bond – Sustainable Investment Forum Europe – waarde – waarderen – winst.
