Damocles was een hoveling van Dionysius, tyran of vorst van Syracuse. Cicero verhaalt van hem het volgende. Damocles prees eens zijn gebieder gelukkig om de pracht en weelde, die den vorst omringden. Hierop liet Dionysius zijn hoveling in een koninklijk gewaad kleden, en hem naar de eetzaal geleiden, waar een weelderige disch hem wachtte en tal van pages hem zouden bedienen.
Nauwelijks echter had de opgetogen hoveling zich neergezet, oï zijn oog viel op het scherpe zwaard, dat Dionysius aan een paardenhaar boven Damocles had laten hangen, als een symbool van de gevaren, die een vorst bedreigen. Ontzet smeekte Damocles zijn plaats weer te mogen ontruimen. Sedert spreekt men van het zwaard van Damocles, als men een dreigend gevaar wil aanduiden.
