Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Herman Daniël Benjamins, Joh. F. Snelleman, Martinus Nijhoff, E.J. Brill (1914-1917)

Gepubliceerd op 25-04-2022

Siphonaptera

betekenis & definitie

vlooien, eene orde van insecten. Zij hebben zuigende monddeelen, kleine sprieten, die in een groef geborgen worden, geen vleugels, eene volkomen gedaanteverwisseling en zijn in het bijzonder ook gekenmerkt door zijdelings saamgedrukten lichaamsvorm.

Merkwaardig zijn verder de drie duidelijk gescheiden, gelijk gevormde borstringen. De achterpooten zijn meestal springpooten met sterk ontwikkelde heupen en dijen; het springvermogen is echter bij de verschillende soorten zeer verschillend, bij vleermuisvlooien b.v. afwezig. De volwassen insecten zuigen het bloed van warmbloedige dieren, vooral zoogdieren, waarbij elke soort voor bepaalde zoogdieren voorkeur heeft, maar toch ook wel op andere wordt aangetroffen. De larven zijn volkomen pootloos.Het meest bekend zijn de gewone menschenvloo, Pulex irritans en de zandvloo, Sarcopsylla penetrans (N.E. Sika, Arow. Mibiki). De eerste draagt in Suriname den naam van Chinees, hetgeen een gevolg zou zijn van het feit, dat dit dier vooral bekend is geworden, nadat in het jaar 1858 Chineesche landverhuizers in de kolonie waren gekomen. Van veel meer beteekenis is de veel kleinere, maar veel gevaarlijker zandvloo; deze is lichter bruin van kleur en springt minder goed. Dit dier leeft vrij in het zand, maar ook in onreine woningen en stallen. Het wijfje boort zich in de huid der voeten van menschen en huisdieren, vooral onder de nagels en aan den hiel en is dan aan een donker puntje op de huid waarneembaar; dit donkere puntje is natuurlijk bij den blanke gemakkelijker zichtbaar dan bij den neger. Aanvankelijk veroorzaakt de sika een hevig jeuken.

Wordt het dier niet tijdig verwijderd, dan zwelt het binnen eenige dagen op tot de grootte van een kleine erwt en kan dan tot boosaardige verzweringen aanleiding geven. Het schijnt dat de eieren niet onder

de huid tot ontwikkeling komen, zooals veelal werd aangenomen, maar direct vrij worden. Zijn alle eieren gelegd, dan sterft het wijfje en wordt met den etter verwijderd, waarna genezing intreedt.

H.J.V.

< >