in de veertiger jaren der 19de eeuw als slavenkind geboren op de plantage ‘Twijfelachtig’ aan de Cottica-rivier in Suriname, werd in 1854 met zijne moeder, de slavin Aletta, gemanumitteerd. Zijn vader was vermoedelijk de Duitsche (?) ingenieur of machinist Martzilger.
De zoon was dus geen neger, zooals Amerikaansche bladen (die hem Matzeliger noemen) vermeldden, maar een kleurling. Als knaap legde hij een groote voorliefde aan den dag voor machines, die hij steeds in een knutselde. Zonder veel schoolonderwijs genoten te hebben, ging hij in de leer op een smederij. Een kapitein van een koopvaardijschip nam hem op 18 jarigen leeftijd als kajuitsjongen mede naar de Vereenigde Staten, vanwaar hij na een jaar naar Suriname terugkeerde; maar hij vertrok spoedig weer naar Noord-Amerika en bleef in Philadelphia tot 1875, in welk jaar hij naar Lynn in Massachusetts vertrok. Hier bleef hij tot zijn dood in Aug. 1889. Hij schijnt in deze schoenenstad in het schoenmakersvak te zijn gegaan.
Zijne jeugdliefhebberij voortzettende begon hij met de eenvoudigste hulpmiddelen eene machine samen te stellen, die een omwenteling in de schoenmakerij zou teweegbrengen. Zes jaren werkte hij aan de verbetering van het werktuig om schoenen te leesten, dat in Amerika ‘niggerhead laster’ genoemd wordt. Toen hij aan de vierde verbetering bezig was overviel hem de dood. Het patent zijner uitvinding werd gekocht door Sydney W. Winslow en George W. Brown en werd de kern van de groote United Shoe Machinery Company, die 5000 werklieden in dienst heeft. ‘Deze machine - zegt een Amerikaansch vakblad - heeft het product verbeterd, de productiekosten verminderd en ook de werktijden korter gemaakt; zij is een zegen voor den arbeider geweest, maar nog meer voor den verbruiker’. Martzil liet de rechten op zijne uitvinding na aan de North Congregational Church in Lynn, die in 1904 nog 10860 dollars ontving, waarmede een hypotheek op de kerk werd afgelost. ‘Te midden van groote vreugde enlofzangen werd de hypotheekacte verbrand en een portret van Matzeliger in de kerk tentoongesteld’. (Zie Munsey's Magazine van Aug. 1912, blz. 723 in een artikel getiteld: ‘The millionaire yield of Boston; het nieuwsblad Suriname van 19 Sept. 1913 en Het Koloniaal Weekblad van 4 Dec. 1913.)
