Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Herman Daniël Benjamins, Joh. F. Snelleman, Martinus Nijhoff, E.J. Brill (1914-1917)

Gepubliceerd op 25-04-2022

Brosimum discolor

betekenis & definitie

Schott. Syn. PIRATINERA GUIANENSIS. Fam.

Moraceae. Letterhout. SUR. Een groote in het binnenland veel voorkomende boom met zeer hard en dicht hout, dat bijzonder geschikt is voor fijn politoerwerk. Terwijl de stam 2 tot 3 voet dik wordt heeft het kernhout, dat alleen gebruikt wordt, zelden meer dan 6 duim middellijn.Van deze soort is het hout gespikkeld. In Suriname onderscheidt men man- en oeman letterhout (mannetjesen wijfjes letterhout); van het laatste, dat geen spikkels of ‘letters’ vertoont, schijnt geen herbariummateriaal bekend te zijn. Van het niet gespikkelde hout maken de Indianen hunne bogen en knotsen (apoetoes). Van Sypesteyn, Over Surinaamsche houtsoorten (Tijdschr. West-Indië I, 178) zegt dat de ‘letters’ op het manletterhout, door hem Piratinera guianensis genoemd, niet voorkomen. Ook Dr.

D. de Loos (voortbrenselen v. Nederl. W.I. Bulletin kol. Museum) beschrijft het oeman-letterhout als de gespikkelde soort. Volgens een opmerking van Everard F. im Thurn (Among the Indians of Guiana, London 1883), zou de Karaïbische naam van letterhout Paira zijn. Paira temehri (geteekend) wordt gebruikt om het gespikkelde kernhout te onderscheiden van het niet-gespikkelde spint.

Aublet zou daarvan het pseudo-Latijnsche Piratinera gemaakt hebben ‘and thus ran the risk of offering a most hard nut to future etymologists to crack’. E. Martin-Lavigne, Recherches sur les Bois de la Guyane, Paris 1909, noemt de P. guianensis ‘Bois de lettres moucheté’ of ‘Piratinier’.

Letterhout was reeds in 1634 en misschien vroeger een artikel van uitvoer. Zie korte Historiael van David Pietersz. de Vries, 1618-1644, uitgeg. door Colenbrander (Linschoten-vereeniging) 's Grav. 1911. De uitvoer bedroeg in 1910, 1911 en 1912 resp. 249.434,155.973 en 86479 K.G. (Zie ook BETAALMIDDELEN.)

< >