Hieronder wordt verstaan een stroming, die zich in ons land omstreeks het midden der vorige eeuw, vooral op Protestants godsdienstig terrein openbaarde. Die stroming was een gevolg van den invloed der wetenschap in die dagen, vooral der wijsbegeerte en der natuurwetenschappen.
Men stond toen aan het begin van de grote bloeiperiode der proefondervindelijke wetenschap, die groten invloed uitoefende op de levensbeschouwing en op het godsdienstig geloof.