Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Depressie

betekenis & definitie

noemt men lagen luchtdruk, wanneer die in een gebied lager is dan in de omgeving.

„Hoe kan dat?”, zullen jullie vragen. Ja, daar zijn de geleerden het nog niet geheel over eens, maar een algemene oorzaak voor het ontstaan van gebieden met een lageren luchtdruk dan in de omgeving, kan ik jullie wel vertellen.

Je weet allen, dat de zon in den loop van een jaar niet altijd even hoog boven den horizon staat.

Neem nu eens aan, dat in den zomer de zon loodrecht boven de Sahara staat. Dan wordt daar de lucht sterk verwarmd en zet uit — dit is een bekend natuurverschijnsel. De uitgezette lucht zal boven de aarde opstijgen en dus ontstaat er boven de Sahara een luchtverdunning, die uit de omringende streken wordt aangevuld. De luchtdruk in de Sahara is dus tijdelijk lager.

Nu weten jullie misschien, dat de meteorologen, de weerkundigen, op regelmatige tijden den luchtdruk op vele honderden plaatsen op aarde meten met behulp van den barometer (zie ook: Dampkring).

Men trekt op de kaart over plaatsen, die een gelijken luchtdruk hebben, lijnen, isobaren genoemd. Deze isobaren trekt men b.v. over alle plaatsen, die een luchtdruk hebben van 750 m.M., 755 m.M., 760 m.M. enz.

Hoe verder dus deze lijnen uit elkander liggen, hoe geringer het luchtdrukverschil in het betreffende gebied is.

In een depressie-gebied, gebied van verdunde lucht en dus verminderden druk, liggen de isobaren in gesloten kringen dicht om elkaar heen. Hoe dichter bij elkaar, hoe dieper de depressie is.

Alles op aarde wil in evenwicht zijn, dus ook de lucht. Zodra dan ook een depressie ontstaan is, tracht de omringende lucht het tekort aan druk weer aan te vullen, er stroomt lucht heen, of anders gezegd, er ontstaat „wind”, die des te sterker is, naarmate de depressie dieper is. Wind toch is niets anders dan het verplaatsen van luchtmassa’s.

Bij elk luchtdrukverschil ontstaat wind en de hevigheid van den wind hangt af van de grootte van dat verschil over een bepaalden afstand.

Depressies kenmerken zich in het algemeen door veranderlijk en vaak ook regenachtig weer. De opstijgende luchtstromen in de depressie vormen aaneengesloten wolkenmassa’s, die zich, wanneer ze op voldoende hoogte gekomen zijn, in hevige regens ontlasten.

Hoe dieper de depressie is, dat wil dus zeggen, hoe groter luchtdrukverschil op hoe kleiner afstand, des te zwaarder de regenval en des te sterker de wind.

Een depressie maakt haar nadering reeds lang van te voren kenbaar door een sterke toename van de bevolking met windveren (zie ook: Wolken). Aan de richting, waarin de wolken zich bewegen, zien we, uit welken hoek de depressie nadert.

De barometer daalt dan, de bewolking verandert, o.a. komen de bekende „schaapjeswolken” opzetten.

Trekt de depressie ten Zuiden van ons langs, dan krijgen we egale nevelluchten en betrekkelijk weinig regen; passeert de kern van de depressie daarentegen ten Noorden van ons, dan krijgen we zware regenbuien.

Zodra het centrum van de depressie ons gepasseerd is, begint de barometer weer te stijgen, de bewolking breekt en regenbuien en tijden van opklaring wisselen elkander af.

De temperatuur is echter lager dan vóór de komst der depressie.

Volgt er nu op de eerste depressie geen tweede, maar een gebied van hogen druk, dan duurt het overdrijven der buien toch nog tamelijk lang, soms wel verscheidene dagen. De barometer blijft stijgen, de lucht klaart meer en meer op, de wind wordt minder en gaat tenslotte liggen, de bewolking verdwijnt en een periode van mooi weer breekt aan, totdat... er weer een depressie komt.

Andere betekenissen van het woord depressie vindt men nog in de economie (economische depressie = economische slechte tijden) en in de zielkundige depressie (ernstige neerslachtigheid).