Gepubliceerd op 16-11-2020

Wiender Winder

betekenis & definitie

Dialectwoorden voor het ♂ van de Wilde Eend in Noord-Brabant en Belgisch Limburg [WLD 2001; het Vogeljaar 49(6): 271 (2001)]. Er zijn een groot aantal, deels heterofone, varianten, zoals Wender, Wuunder, Woender, Wielder en Wenderik, die gezamenlijk voorkomen in een "brede strook vanaf de Zuiderzee tot de romaanse taalgrens" [Weijnen 1996].

ETYMOLOGIE Deze is volgens Weijnen niet éénduidig. Een mogelijkheid die Weijnen oppert is dat de naam 'winner, verwekker' betekent. Mnl Winre, winder en wender [MH] zouden de nomina agentis bij mnl winnen, wennen, wijnen kunnen zijn, die o.a. betekenen 'verwekken, telen'. De mannelijke vogel is dan heel logisch benoemd naar zijn vermogen om (met de Eend samen) voor nageslacht te zorgen. De naam past dan perfect bij dial. wiender 'manziek meisje' [Weijnen p.235]. Weijnen 1996 houdt echter nog twee andere mogelijkheden open: verband met de naam Waard (waarvoor zie Woerd) waaraan -el-suffix is toegevoegd óf kruising van (een afleiding van) Eend en Woerd. Deze mogelijkheden komen in enige opzichten overeen met de sub Woerd gegeven (eigen) hypothesen.