Grusgrus (Linnaeus: Ardea) 1758. Grote grijze, met de Rallen verwante vogel, die sinds kortgeleden (weer) in N gebroed heeft, maar h.t.l. altijd al wel als trekvogel passeerde (vnl. in het oosten).
Algemeen worden de namen voor deze luidruchtige vogelsoort opgevat als geluidsnabootsingen. Opvallend is de aanwezigheid van de r in alle namen, welke goed overeenkomt met de rollende klanken in balts- en vluchtroep.
ETYMOLOGIE N Kraan1, Kraanvogel <Kraenvoghel, Kraene [VK] <mnl craen, crane [jvM 1287 vs.1823]; fries Kraanfugel <Kraen(fugel), oostfries Kraen, Kroon; mnd Kran, Krane, D Kranich <mhd Kranech, Krane <ohd chranuh, chranih, E Crane <oudengels cran (ook: cranoc, cornoc); zweeds/ijsl Trana, noors/deens Trane, feroes Trani; <oudnoords trani (de mannelijke vogel) en trana (het ?); <germ *krana(n).
F Grue (begin 12e eeuw); Catalaans Grua; Sp Grulla; It Gru; <volksLat *grua <Lat Grus; Gr répavog Géranos 'Kraanvogel' [bij Aristoteles, 384-322 v.Chr.] {De plantnaam Geranium komt van dit woord, naar de vorm van de vruchtjes, die op een (Kraanvogel)snavel lijken, of ook wel op een Ooievaars- of Reigersbek.} Roemeens Cocor. Gallisch Garanos; welsh Garan (Caran?). Bulgaars Siv Zjerav (siv 'grijs'); R XypaBnt Zjoeravl'; poolsZuraw; tsjechisch Jerab; serv.-kr. Zdral sivi (sivi 'grijs'); <oudkerkslavisch zeravi (aan N k beantwoordt in de slavische talen vaak een sisklank); litouws Gerve; lets Dzèrve. Idg *ger/*ker 'schreeuwen, krijsen'. Turks Turna, fins Kurki, estisch Sookurg en hongaars Daru hebben geen binding met het idg (tenzij van leenwoorden sprake zou zijn), maar ook hierin komt de rollende [r]-klank voor en er lijkt dus ook van onomatopeeën sprake.
Mogelijk is het oerwoord voor 'Kraanvogel' heel oud en ligt het aan de basis van niet alleen de idg talen, maar ook andere niet-idg talen [med. Magnus Robb 031105]. 1
1 Het hijswerktuig kraan is naar de vogel genoemd, niet andersom.
