Voedings en Genotsmiddelen

dr. M. Wagenaar (1938)

Gepubliceerd op 26-01-2019

Melk (geitenmelk)

betekenis & definitie

Melk (geitenmelk) - De geit wordt niet ten onrechte „de koe der armen" genoemd. Geitenmelk wordt door de kleine burgers en landbouwers, (vooral door de kinderen uit die gezinnen) veel gedronken. Het beest leent zich door sobere geaardheid en andere eigenschappen buitengewoon goed om in kleine omgeving als huisdier gehouden te worden. Geitenmelk wordt door sommigen als zuigelingenvoedsel aanbevolen, voornamelijk omdat onder de geiten betrekkelijk weinig tuberculose voor zou komen.

Inderdaad is deze ziekte onder de geiten zeldzaam. Wanneer echter, in een stal één der dieren aangetast is, verspreidt zich de ziekte met verbazende snelheid. Geitenmelk kan echter oorzaak zijn van de verspreiding der beruchte Malthezerkoorts, waaraan de bewoners van zuidelijke landen reeds sedert menschenheugenis geleden hebben. Rauwe geitenmelk levert dus gevaren op, het is dus noodzakelijk ook geitenmelk te koken, ook al heeft men de geit Zelf op stal. De melk van geiten zou minder goed verteerbaar zijn dan koemelk.

Deze melk verspreidt een zeer onaangenamen geur, die wij gewoon zijn als „bokkelucht” aan te duiden. Ook geitenboter riekt eigenaardig. Merkwaardig is, dat geitenmelk betrekkelijk arm is aan vitamine C (het vitamine dat de scheurbuik kan genezen). Wanneer men dus aangewezen is op het gebruik van geitenmelk, zal men verstandig doen ook dagelijks wat sinaasappel- of citroensap te gebruiken. De samenstelling van de melk is afhankelijk van het voedsel, dat het dier voorgezet wordt. De bestanddeelen wisselen veel meer dan in schapenmelk, omdat het schaap een veel kieskeuriger beest is, dat lang niet allen afval eet en meestal het voedsel zelf zoekt. Door vetrijk voedsel aan geiten te geven, kan men het vetgehalte van de melk Zeer opdrijven.

Het gevaar van het houden van geiten in kleine hokjes is, dat de beesten niet voldoende van het zonlicht zullen profiteeren. Dit is natuurlijk van invloed op het vitaminegehalte (vitamine D, antirachitische eigenschappen). Bovendien heeft het dier dan veelal geen gelegenheid groenvoer tot zich te nemen. Geitenmelk (gekookte en ongekookte) moet schadelijk geacht worden als voeding voor kleine kinderen en wel des te schadelijker, naarmate de kinderen kleiner zijn. De zware gevallen van bloedarmoede treden niet op bij oudere kinderen en volwassenen. Als zuigelingenvoedsel verdient koemelk verre de voorkeur boven geitenmelk (bloedarmoede).