Sint-Sebastianus leefde in de 4de eeuw en was een soldaat in het leger van keizer Diocletianus. Toen de keizer erachter kwam dat hij christen was, werd hij door de boogschutters van diens garde doorschoten.
Van Eijk (1993) vertelt dat hij door de hulp van de heilige Irene werd verpleegd en erbovenop kwam. Omdat hij enige tijd later de keizer overstelpte met verwijten over diens christenvervolging werd hij doodgeknuppeld.
Sedert de 7de eeuw is hij patroon tegen de pest geworden. “Daartoe heeft ongetwijfeld bijgedragen dat men Sebastianus’ martelwerktuig, de pijl, verstond als symbool van de pest die als straf door de Drieëenheid of engelen op mens en dier werd afgeschoten,” aldus Louis Goosen (1992). Als Sebastiaan wordt gebruikt in een verwensing wil dat zeggen dat hij aangeroepen wordt om de verwenste de ziekte te laten overkomen, waartegen hij de patroon is; hier dus de pest.
De betekenis is nu afgezwakt en de verwensing betekent ‘ik walg van je, ga nu maar weg, donder op’. Zegslieden uit Goor en Hengelo (Ov) gebruiken de verwensingen ik hoop dat jij later op Sebastiaan gaat lijken!; krijg de walm van Sebastiaan! en krijg toch de Sebastianen! Ook als scheldwoord komt Sebastiaan daar voor.
Ik noteerde uit de baarmoeder gerukte Sebastiaan!
