poolsch mystieker, omstr. 1800 geb.; gaf zich uit voor een godsgezant, trachtte in Rusland en in ’t buitenland zijn leer ingang te doen vinden, en toen hij hierin niet slaagde, begaf hij zich naar Brussel, om den vromen generaal Skrynecki te bekeeren. Voor dezen schreef hij de z.g. Biesiade, een soort van preek, waarin hij zijn leer ontwikkelde.
Toen ook deze poging mislukte, ging hij naar Parijs, om bij de poolsche emigranten werkzaam te zijn. Den dichter Mickiewicz wist hij voor zijn gevoelens te winnen en deze, prof. in de Slavische talen aan het Collége de France, trad nu in zijn lessen op als verkondiger van de leer van T., die een geheele omkeering der maatschappij bedoelde, niet door hervorming van het bestaande, maar door den mensch in een staat van voortdurende geestdrift en overspanning te brengen. Deze leer werd Messianisme genoemd en Mickiewicz ontwikkelde haar in Véglise officielle et le Messianisme (2 dln., Parijs 1842). T. zelf trad in 1841 als de messias der menschheid, vooral van Polen, op. Eerlang werd hij uit Frankrijk verbannen, begaf zich naar Brussel, vervolgens naar Zwitserland, later naar Rome; ook hier uit het land gewezen, keerde hij naar Zwitserland terug, waar hij afgezonderd leefde. Zijn aanhang in Frankrijk onder de poolsche emigranten ging snel te niet.
